Không có tên trong di chúc – Có được chia tài sản không?
Khi người thân qua đời và để lại di chúc, nhiều người thắc mắc: Nếu không có tên trong di chúc thì có được chia tài sản không? Việc không được nhắc đến trong di chúc có đồng nghĩa với việc mất hết quyền thừa kế? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật và những trường hợp vẫn được hưởng di sản dù không có tên trong di chúc.
2. Các trường hợp vẫn được chia di sản dù không có tên trong di chúc
2.1. Người không có tên trong di chúc là người thuộc diện không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Theo Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015, một số người dù không có tên trong di chúc vẫn được chia di sản nếu thuộc diện đặc biệt:
“Những người sau đây vẫn được hưởng một phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc hưởng ít hơn 2/3 suất:
Con chưa thành niên
Cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên nhưng mất khả năng lao động”
⚖️ Căn cứ pháp lý: Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015.
Ví dụ minh họa: Bà A lập di chúc chỉ để lại toàn bộ tài sản cho con trai lớn. Con gái út bị bệnh tâm thần không được nhắc đến. Dù không có tên trong di chúc, con gái út vẫn được hưởng 2/3 suất thừa kế theo quy định.
Nếu di chúc vi phạm điều kiện về hình thức, nội dung hoặc có dấu hiệu bị cưỡng ép, lừa dối, thì có thể bị tòa án tuyên vô hiệu (theo Điều 640, 643, 644, 645 Bộ luật Dân sự 2015). Khi đó, tài sản sẽ được chia theo thừa kế theo pháp luật.
Ví dụ minh họa: Ông B lập di chúc viết tay để lại tài sản cho một người cháu, không đề cập đến các con ruột. Tuy nhiên, chữ viết trong di chúc bị nghi ngờ không phải của ông B. Tòa án xác định di chúc vô hiệu, nên toàn bộ tài sản được chia đều theo hàng thừa kế thứ nhất cho các con ông B.
>>> Xem thêm: Di chúc miệng có giá trị không? Có cần chuyển sang công chứng di chúc?
2.3. Phần di chúc không đề cập đến toàn bộ tài sản
Theo Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015, nếu di chúc chỉ định một phần tài sản mà không định đoạt hết, thì phần còn lại sẽ được chia theo pháp luật.
Ví dụ minh họa: Bà C lập di chúc chỉ ghi rõ để lại căn nhà cho con trai, không nói gì đến mảnh đất còn lại. Khi bà mất, căn nhà sẽ chia theo di chúc, mảnh đất sẽ chia đều cho các con theo thừa kế pháp luật, kể cả người không có tên trong di chúc.
3. Những người hoàn toàn không được chia tài sản
3.1. Bị truất quyền thừa kế
Người lập di chúc có thể trực tiếp truất quyền thừa kế của một cá nhân nếu thấy không phù hợp, trừ các trường hợp bắt buộc nêu tại Điều 644.
Theo Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015, người bị tước quyền thừa kế nếu có hành vi như:
Cố ý giết người để hưởng di sản
Ngăn cản việc lập di chúc
Lừa dối, cưỡng ép trong việc lập di chúc
Ví dụ minh họa: Anh D bị phát hiện đã lén lút ép mẹ lập di chúc để chỉ định mình hưởng toàn bộ tài sản. Sau khi phát hiện, di chúc bị tuyên vô hiệu và anh D bị tước quyền thừa kế theo Điều 621.
4. Cách đảm bảo quyền lợi nếu không có tên trong di chúc
Nếu bạn là người không có tên trong di chúc nhưng có lý do chính đáng, bạn có thể:
Gửi đơn yêu cầu tòa án tuyên di chúc vô hiệu nếu có cơ sở
Chứng minh mình thuộc diện được hưởng không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Xác minh các tài sản không được định đoạt trong di chúc để được chia theo pháp luật
Không có tên trong di chúc không đồng nghĩa với việc mất toàn bộ quyền hưởng di sản. Trong nhiều trường hợp, pháp luật vẫn bảo vệ quyền lợi của những người thừa kế không được nhắc đến. Nếu bạn đang ở trong tình huống này, nên tìm hiểu rõ quy định và tham khảo ý kiến luật sư để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
