Hình thức hòa giải tranh chấp đất phổ biến hiện này la gì?

Trong thực tế, tranh chấp đất đai xảy ra ở nhiều địa phương do ranh giới, quyền sử dụng hoặc thừa kế. Để giải quyết các mâu thuẫn này, pháp luật Việt Nam khuyến khích sử dụng hình thức hòa giải tranh chấp đất trước khi khởi kiện ra Tòa án. Bài viết này sẽ phân tích các hình thức hòa giải phổ biến, căn cứ pháp lý và ví dụ minh họa thực tế.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng tại Hà Nội hỗ trợ thủ tục pháp lý chuyên nghiệp, đúng quy định

1. Hòa giải tranh chấp đất là gì? ⚖️

Hòa giải tranh chấp đất là quá trình các bên liên quan đến tranh chấp cùng nhau thương lượng, dưới sự hướng dẫn của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, nhằm đạt được thỏa thuận công bằng, hợp pháp.
Mục tiêu: Giải quyết tranh chấp nhanh chóng, tiết kiệm chi phí, giữ gìn quan hệ cộng đồng và hạn chế kiện tụng kéo dài.

📌 Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013: Tranh chấp đất đai phải được hòa giải tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện ra Tòa án.

2. Căn cứ pháp lý về hình thức hòa giải tranh chấp đất 📜

Luật Đất đai 2013
- Điều 202: Hòa giải là bước bắt buộc trước khi khởi kiện.
Bộ luật Dân sự 2015
- Điều 202–206: Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hòa giải tranh chấp dân sự.
Nghị định 43/2014/NĐ-CP: Hướng dẫn về hòa giải tranh chấp đất đai tại cơ sở.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ: Xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

3. Các hình thức hòa giải tranh chấp đất phổ biến 🛠️

3.1. Hòa giải tại UBND xã, phường, thị trấn 🏘️

Đây là hình thức bắt buộc theo luật định (Điều 202 Luật Đất đai 2013).
Thủ tục:
- Người dân nộp đơn yêu cầu hòa giải.
- UBND xã triệu tập các bên, lắng nghe ý kiến, đề xuất phương án.
- Lập biên bản hòa giải có chữ ký các bên.

📌 Ưu điểm: miễn phí, nhanh chóng, gần gũi với đời sống dân cư.
📌 Hạn chế: không bắt buộc bên gây tranh chấp phải chấp nhận.

3.2. Hòa giải thông qua tổ hòa giải ở thôn, bản, khu phố 👥

Tổ hòa giải gồm những người có uy tín trong cộng đồng, được UBND xã phường thành lập.
Thường áp dụng cho các tranh chấp nhỏ, có mâu thuẫn dân sự giữa hàng xóm hoặc trong dòng họ.

Ví dụ thực tế:
Gia đình A và B tranh chấp ranh giới đất 50m². Tổ hòa giải thôn mời hai bên thương lượng, lập biên bản thỏa thuận chia ranh giới, các bên chấp nhận mà không cần lên UBND xã.

Xem thêm: Hướng dẫn viết đơn khiếu nại tranh chấp đất đai chuẩn xác

3.3. Hòa giải ngoài cơ sở, qua trung tâm hòa giải chuyên nghiệp 🏛️

Một số địa phương, tổ chức xã hội, trung tâm tư vấn pháp luật có dịch vụ hòa giải tranh chấp đất.
Thường áp dụng khi tranh chấp phức tạp, nhiều bên, liên quan đến pháp lý, giấy tờ sổ đỏ.
Hòa giải tại trung tâm giúp các bên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ pháp lý, tăng khả năng tự nguyện thực hiện thỏa thuận.

3.4. Hòa giải trước Tòa án 💼

Khi các hình thức hòa giải trên không thành, các bên có quyền yêu cầu hòa giải tại Tòa án trước khi xét xử.
Thủ tục: Tòa án triệu tập các bên, hướng dẫn thỏa thuận, lập biên bản. Nếu hòa giải thành → thỏa thuận trở thành quyết định có giá trị pháp lý.
Nếu không thành → Tòa tiến hành xét xử.

4. Ví dụ minh họa về hình thức hòa giải tranh chấp đất 📍

Ông C và bà D tranh chấp một mảnh đất thừa kế 200m².
Ban đầu, hai bên hòa giải tại thôn nhưng không thành.
Sau đó, UBND xã tổ chức hòa giải, lập biên bản: chia đất theo tỷ lệ 60–40, các bên đồng ý ký.
Kết quả: Tranh chấp được giải quyết êm đẹp, không phải ra Tòa án.

>>> Xem thêm: Quy trình thực hiện thủ tục công chứng nhanh chóng, đảm bảo đúng pháp luật

5. Lưu ý về hình thức hòa giải tranh chấp đất 💡

Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (sổ đỏ, giấy tờ thừa kế, chuyển nhượng…).
Tham khảo ý kiến luật sư nếu tranh chấp phức tạp, liên quan đến nhiều bên.
Ghi lại biên bản đầy đủ, có chữ ký của tất cả các bên tham gia.
Ưu tiên hòa giải tự nguyện để tiết kiệm thời gian, chi phí và giữ mối quan hệ.

Xem thêm:

>>> Cơ quan nào có thẩm quyền xử lý lấn chiếm đất đai?

>>> Lấn chiếm đất đai: Khởi kiện tại tòa án cần những giấy tờ gì?

>>> Hồ sơ xin phép xây dựng trên đất quy hoạch: Những giấy tờ cần chuẩn bị

Kết luận 🌿

Hình thức hòa giải tranh chấp đất là bước quan trọng và bắt buộc theo pháp luật Việt Nam trước khi khởi kiện ra Tòa án. Các hình thức phổ biến gồm hòa giải tại UBND xã, tổ hòa giải thôn/bản, trung tâm hòa giải chuyên nghiệp hoặc trước Tòa án. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, chứng cứ và sự phối hợp của các bên sẽ giúp tranh chấp được giải quyết nhanh chóng, đúng pháp luật và giữ gìn quan hệ cộng đồng.

Xem thêm: Tranh chấp đất đai liên quan đến di chúc: Cách xử lý đúng luật

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.