Bao lâu thì hết quyền chia di sản? Giải đáp hiệu lực thừa kế theo quy định pháp luật
Hiệu lực thừa kế là một vấn đề quan trọng nhưng thường bị bỏ qua khi người thân qua đời để lại tài sản. Nhiều người thắc mắc liệu thời điểm nào thì mất quyền yêu cầu chia di sản? Có cách nào bảo vệ quyền lợi nếu đã để quá thời hạn? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về thời hiệu khởi kiện, hiệu lực pháp lý và cách xử lý thực tế khi nhận di sản.
Hiệu lực thừa kế được hiểu là khoảng thời gian mà trong đó người thừa kế có thể thực hiện quyền và nghĩa vụ liên quan đến phần di sản được để lại. Hiệu lực này chịu sự điều chỉnh trực tiếp từ Bộ luật Dân sự 2015.
📌 Điều 614 BLDS 2015 quy định: “Người thừa kế có quyền nhận hoặc từ chối nhận di sản”.
Tuy nhiên, để thực hiện quyền này, người thừa kế phải đảm bảo thời hiệu khởi kiện hoặc yêu cầu chia di sản chưa hết hạn.
1.2 Hiệu lực thừa kế gắn với thời hiệu chia di sản
Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015:
Thời hiệu yêu cầu chia di sản là 10 năm đối với bất động sản (đất đai, nhà ở);
3 năm đối với động sản (xe máy, tài khoản ngân hàng…);
Thời điểm tính thời hiệu: từ ngày người để lại di sản chết.
Khi hết thời hiệu, người thừa kế mất quyền khởi kiện tại Tòa, trừ một số trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 155 và 156 của Bộ luật Dân sự về gián đoạn và tạm ngừng thời hiệu.
>>> Xem thêm: Đừng ký bừa nếu chưa biết chứng thực chữ ký là gì và có bắt buộc không.
2. Khi nào thì hết quyền chia di sản?
2.1 Hết hiệu lực thừa kế khi quá thời hiệu
Sau thời gian 10 năm (với bất động sản), nếu người thừa kế không yêu cầu chia di sản, không có tranh chấp hoặc thỏa thuận rõ ràng, thì hiệu lực thừa kế coi như chấm dứt về mặt quyền yêu cầu Tòa án.
Ví dụ thực tế:
Ông B mất năm 2010, không để lại di chúc. Con trai là anh A không có ý kiến gì về mảnh đất cha để lại, các em sử dụng ổn định từ đó đến nay. Đến năm 2023, anh A mới yêu cầu chia đất. Tòa án bác đơn vì đã quá thời hiệu 10 năm chia thừa kế bất động sản.
>>> Xem thêm: Không khai nhận di sản, có mất phần không? Sự thật về nhận di sản thừa kế
2.2 Trường hợp chưa hết hiệu lực thừa kế
Người thừa kế vẫn có quyền nhận di sản nếu:
Trong thời hiệu 10 năm tính từ ngày mở thừa kế;
Có sự kiện gián đoạn như bị thiên tai, dịch bệnh, không thể nộp đơn đúng thời hạn;
Có bằng chứng về sự che giấu thông tin di sản hoặc tranh chấp khác khiến không thể thực hiện quyền.
Nếu người để lại di sản có di chúc rõ ràng, hiệu lực thừa kế được xác định ngay sau thời điểm người này chết, và người được chỉ định thừa kế cần làm thủ tục khai nhận di sản trong thời hiệu.
✅ Lưu ý: Di chúc cũng có thể mất hiệu lực nếu bị tuyên vô hiệu do không đúng hình thức hoặc năng lực lập di chúc không bảo đảm.
Hiệu lực thừa kế không phải là quyền tồn tại vĩnh viễn. Người thừa kế chỉ có thể yêu cầu chia di sản trong thời hiệu nhất định – 3 năm với động sản, 10 năm với bất động sản. Sau thời gian này, quyền khởi kiện sẽ chấm dứt và rất khó đòi lại phần tài sản đáng lẽ thuộc về mình.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
