Khi thuê hoặc cho thuê nhà, nhiều người chỉ chú trọng đến hợp đồng mà bỏ qua một tài liệu tưởng như phụ nhưng lại có giá trị pháp lý lớn: biên bản bàn giao nhà. Trên thực tế, biên bản này không chỉ giúp xác nhận tình trạng nhà ở thời điểm nhận bàn giao mà còn là “vũ khí” bảo vệ người thuê khi trả nhà, đặc biệt trong các tranh chấp về tài sản, hư hỏng hay tiền đặt cọc. Bài viết sau sẽ làm rõ tầm quan trọng của biên bản bàn giao, các nội dung cần có và cách lập đúng luật.
>>> Xem thêm: Bạn có thể bị từ chối quyền lợi pháp lý nếu quên công chứng hợp đồng thuê nhà
1. Biên bản bàn giao nhà là gì?
Biên bản bàn giao nhà là văn bản ghi nhận hiện trạng căn nhà tại thời điểm giao nhận giữa bên cho thuê và bên thuê. Biên bản có thể lập khi:
-
Bên thuê nhận nhà (bàn giao lần đầu);
-
Bên thuê trả nhà (bàn giao lại cho bên cho thuê).
Văn bản này thường được lập kèm theo hợp đồng thuê nhà hoặc vào thời điểm bắt đầu và kết thúc hợp đồng.
2. Tầm quan trọng của biên bản bàn giao trong hợp đồng thuê nhà
2.1. Là căn cứ xác nhận hiện trạng tài sản
Biên bản giúp xác định rõ:
-
Diện tích, kết cấu nhà;
-
Trang thiết bị đi kèm (điều hòa, máy giặt, quạt…);
-
Tình trạng hoạt động: còn tốt, cũ, hư hỏng…
Nếu sau này phát sinh tranh chấp (ví dụ chủ nhà đòi đền bù vật dụng hỏng), người thuê có thể dựa vào biên bản để chứng minh mình nhận tài sản đã cũ/hỏng từ đầu.
2.2. Bảo vệ quyền lợi khi trả nhà
Khi kết thúc hợp đồng, bên thuê có trách nhiệm bàn giao lại nhà đúng tình trạng đã nhận. Nếu không có biên bản ban đầu, người thuê dễ bị yêu cầu:
-
Bồi thường thiệt hại không do mình gây ra;
-
Mất cọc với lý do “gây hư hỏng”.
=> Tầm quan trọng của biên bản bàn giao nằm ở việc giúp tránh những tranh chấp và đòi hỏi không công bằng.
2.3. Là căn cứ hoàn trả tiền cọc
Tiền đặt cọc thường chỉ được hoàn lại khi nhà được bàn giao nguyên trạng. Biên bản bàn giao là cơ sở để đánh giá mức độ sử dụng hợp lý, từ đó quyết định việc hoàn trả cọc có hợp lý hay không.
>>> Xem thêm: Địa chỉ uy tín để công chứng mua bán xe đúng quy định pháp luật
3. Căn cứ pháp lý về biên bản bàn giao
3.1. Bộ luật Dân sự 2015
Điều 472: “Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê…”
Giao tài sản chính là hành vi bàn giao, nên lập biên bản là cách thể hiện bằng văn bản việc thực hiện nghĩa vụ này.
3.2. Luật Nhà ở 2014
Điều 121 khoản 1 quy định:
Hợp đồng thuê nhà phải ghi rõ “trách nhiệm của các bên trong việc bảo trì, sửa chữa, cải tạo nhà ở”.
=> Biên bản bàn giao là tài liệu bổ sung làm rõ trách nhiệm này, từ đó hạn chế tranh chấp.
4. Biên bản bàn giao nhà cần có những nội dung gì?
4.1. Thông tin các bên
-
Họ tên, CMND/CCCD, địa chỉ, số điện thoại của bên cho thuê và bên thuê.
4.2. Thông tin tài sản bàn giao
-
Diện tích nhà, số tầng/phòng;
-
Danh sách trang thiết bị đi kèm;
-
Tình trạng sử dụng (mới, cũ, hư hỏng, cần sửa…).
4.3. Số lượng chìa khóa, remote, thẻ từ, mã khóa
-
Ghi rõ số lượng, loại, vị trí sử dụng.
4.4. Ghi nhận các hạng mục cần sửa chữa (nếu có)
-
Thống nhất rõ trách nhiệm sửa chữa thuộc bên nào.
4.5. Hình ảnh minh họa (nếu cần)
-
Kèm hình ảnh các phòng, thiết bị để làm bằng chứng đối chiếu khi trả nhà.
4.6. Xác nhận chữ ký
-
Hai bên cùng ký tên, ghi rõ ngày tháng, đính kèm vào hợp đồng thuê.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ công chứng tại nhà, bệnh viện,…
5. Ví dụ minh họa thực tế về tầm quan trọng của biên bản bàn giao
Trường hợp 1: Không có biên bản – người thuê mất cọc oan
Anh H thuê căn hộ tại Hà Nội, không lập biên bản bàn giao. Khi trả nhà, chủ nhà yêu cầu anh H bồi thường 3 triệu đồng vì cho rằng điều hòa hỏng do anh sử dụng. Anh không có bằng chứng để phản đối, và bị trừ toàn bộ tiền đặt cọc.
Trường hợp 2: Có biên bản – người thuê được hoàn cọc
Chị T thuê nhà nguyên căn, lập biên bản bàn giao ghi rõ “máy giặt không hoạt động, tủ lạnh kêu to”. Khi trả nhà, chủ nhà yêu cầu sửa nhưng chị T xuất trình biên bản. Cuối cùng, chị được hoàn đủ 1 tháng tiền cọc mà không bị trừ khoản nào.
6. Một số lưu ý về tầm quan trọng của biên bản bàn giao
6.1. Lập biên bản khi nhận và trả nhà
-
Hai biên bản nên được lập: bàn giao khi nhận nhà và bàn giao khi trả nhà;
-
Giúp so sánh và đánh giá mức độ sử dụng, hư hỏng.
6.2. Có thể lập kèm theo phụ lục hợp đồng
-
Gắn biên bản bàn giao vào hợp đồng để tăng tính pháp lý.
6.3. Ghi cụ thể – tránh diễn giải mơ hồ
-
Không ghi chung chung như “thiết bị hoạt động bình thường”;
-
Ghi rõ từng hạng mục, tình trạng cụ thể.
Xem thêm:
>>> Thuê nhà rồi cho thuê lại: thủ tục công chứng có gì đặc biệt?
>>> Xử lý vi phạm hợp đồng góp vốn: bồi thường thiệt hại thế nào?
Kết luận
Tầm quan trọng của biên bản bàn giao nhà trong hợp đồng thuê là điều không thể xem nhẹ. Đây là tấm khiên pháp lý giúp người thuê bảo vệ tài sản, quyền lợi và đặc biệt là khoản tiền đặt cọc khi trả nhà. Dù không bắt buộc theo luật, nhưng một biên bản rõ ràng, minh bạch là yếu tố cần thiết cho một giao dịch thuê nhà an toàn, tránh tranh chấp và mâu thuẫn không đáng có.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Email: ccnguyenhue165@gmail.com