Làm chứng vay tiền là một yếu tố thường được người dân quan tâm khi thực hiện giao dịch vay mượn. Trong thực tế, nhiều trường hợp xảy ra tranh chấp vì không có bằng chứng rõ ràng hoặc không có người làm chứng xác nhận hợp đồng vay. Vậy pháp luật Việt Nam có yêu cầu bắt buộc phải có người làm chứng khi ký hợp đồng vay tiền không? Cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây.
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản được hiểu là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay và bên vay có nghĩa vụ hoàn trả tài sản theo đúng thời hạn, lãi suất (nếu có) và điều kiện đã thỏa thuận.
1.2. Làm chứng vay tiền bắt có bắt buộc trong hình thức hợp đồng vay tiền?
Theo khoản 1 Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể được thể hiện bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Như vậy, hợp đồng vay tiền có thể chỉ lập bằng văn bản viết tay, không cần công chứng, chứng thực và không bắt buộc phải có người làm chứng theo quy định pháp luật.
Tuy nhiên, nếu có tranh chấp xảy ra, việc có người làm chứng vay tiền sẽ giúp xác minh tính xác thực của giao dịch, đặc biệt trong trường hợp hợp đồng viết tay không có nội dung rõ ràng.
2. Có bắt buộc phải làm chứng vay tiền không?
>>> Xem thêm: Tại sao hàng triệu người tin tưởng văn phòng công chứng để bảo vệ quyền lợi?
2.1. Không bắt làm chứng vay tiền buộc theo quy định pháp luật
Pháp luật không bắt buộc phải có người làm chứng trong hợp đồng vay tiền, trừ khi các bên có thỏa thuận về việc này hoặc pháp luật chuyên ngành có yêu cầu riêng (như trong một số giao dịch tài chính, thế chấp tài sản).
Tuy nhiên, nếu việc vay tiền diễn ra giữa các cá nhân, bạn bè hoặc người thân, việc có người thứ ba làm chứng sẽ giúp đảm bảo tính khách quan và thuận tiện trong việc chứng minh nếu phát sinh tranh chấp.
Các bên không có quan hệ thân thiết hoặc không tin tưởng tuyệt đối
Đã từng có tranh chấp tương tự trong quá khứ
3. Quy định về người làm chứng trong giao dịch dân sự
>>> Xem thêm: Công chứng văn bản thừa kế – Câu chuyện thực tế sẽ thay đổi cách nhìn của bạn về thủ tục này
Theo khoản 2 Điều 77 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, người làm chứng trong giao dịch dân sự phải:
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
Không có quyền, nghĩa vụ và lợi ích liên quan đến nội dung hợp đồng
Khách quan, trung thực trong việc làm chứng
Việc người làm chứng ký tên trong hợp đồng vay tiền là cách thức thể hiện sự xác nhận có thật của giao dịch, có thể sử dụng làm chứng cứ trước tòa án nếu tranh chấp xảy ra.
Trường hợp 1: Anh A cho bạn B vay 300 triệu đồng, chỉ lập giấy tay ghi rõ thời gian vay và không có người làm chứng. Sau 1 năm, B không trả tiền và phủ nhận việc vay. Tòa án không đủ chứng cứ để xác định giao dịch vay có thật, anh A không đòi được nợ.
Trường hợp 2: Chị H cho em họ vay 200 triệu đồng, lập giấy vay có chữ ký của hai bên và có chị M hàng xóm làm chứng ký tên. Sau khi bên vay chối bỏ nghĩa vụ trả, chị H khởi kiện. Tòa án công nhận giấy vay có hiệu lực nhờ người làm chứng xác thực, buộc bên vay phải trả tiền.
5. Lời khuyên khi ký hợp đồng vay tiền
Luôn lập văn bản rõ ràng với đầy đủ thông tin về số tiền, thời hạn, phương thức trả nợ và lãi suất (nếu có)
Nếu không công chứng, nên có ít nhất một người làm chứng vay tiền, có chữ ký rõ ràng trong hợp đồng
Giữ bằng chứng giao nhận tiền (như chuyển khoản ngân hàng, biên nhận tay)
Nếu số tiền lớn, nên thực hiện tại văn phòng công chứng để bảo đảm an toàn pháp lý
Việc có người làm chứng vay tiền không phải là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, trong thực tiễn, đây là một biện pháp giúp phòng ngừa rủi ro, tăng tính pháp lý và chứng cứ cho giao dịch vay mượn. Dù là giao dịch dân sự giữa người quen hay không quen, việc chủ động chuẩn bị hợp đồng và có người làm chứng là điều rất cần thiết để bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
