Đền bù và tái định cư: Quyền lợi của người dân khi chung cư hết hạn sử dụng
Nhiều khu chung cư tại Việt Nam, đặc biệt ở các thành phố lớn, được xây dựng từ hàng chục năm trước và nay đã xuống cấp, hết thời hạn sử dụng. Khi đó, câu hỏi lớn đặt ra là người dân sẽ được đền bù tái định cư thế nào, quyền lợi có được bảo đảm hay không? Bài viết này sẽ phân tích cụ thể khung pháp lý, quy trình và những lưu ý quan trọng để cư dân hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ của mình.
>>> Xem thêm: Ký hợp đồng vay vốn cần gấp, nên liên hệvăn phòng công chứng nào để được ưu tiên?
1. Cơ sở pháp lý về việc xử lý chung cư hết hạn sử dụng
Theo Luật Nhà ở 2014 và các văn bản hướng dẫn, nhà chung cư có thời hạn sử dụng phụ thuộc vào kết luận kiểm định chất lượng công trình. Khi hết hạn hoặc bị kết luận là không còn an toàn để ở, cơ quan chức năng sẽ đưa ra phương án xử lý.
Các phương án thường gồm:
Phá dỡ, xây dựng lại chung cư mới.
Di dời dân cư để bảo đảm an toàn, bố trí tái định cư hoặc bồi thường bằng tiền.
Thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng nếu dự án không còn phù hợp quy hoạch.
2. Nguyên tắc đền bù và tái định cư khi chung cư hết hạn
Theo quy định pháp luật hiện hành, quyền lợi của người dân được bảo vệ theo các nguyên tắc sau:
Bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản của cư dân: cư dân phải được di dời trước khi công trình có nguy cơ sụp đổ.
Đền bù tương xứng với giá trị quyền sở hữu hợp pháp: căn cứ vào diện tích, vị trí, giá trị còn lại của căn hộ.
Ưu tiên tái định cư tại chỗ nếu có thể: cư dân được mua hoặc nhận căn hộ mới trong khu vực dự án sau khi xây dựng lại.
Thỏa thuận, đồng thuận giữa các bên: cư dân, chủ đầu tư, cơ quan nhà nước cùng thống nhất phương án.
>>> Xem thêm: Luật mới năm 2025 có thay đổi gì liên quan đến hình thức mua chung cư 50 năm?
b) Bồi thường bằng tiền
Một số trường hợp dự án không xây dựng lại chung cư hoặc quy hoạch thay đổi, cư dân nhận tiền bồi thường theo giá trị quyền sở hữu căn hộ và quyền sử dụng đất gắn liền.
Giá bồi thường căn cứ vào bảng giá đất, giá trị thị trường, và phương án do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn tra cứu trực tuyếnphí công chứng nhanh nhất 2025
c) Góp vốn để xây lại dự án
Một số dự án cho phép cư dân cùng góp vốn xây lại chung cư, đồng thời nhận lại quyền sở hữu căn hộ mới theo tỷ lệ.
Phương án này đòi hỏi sự đồng thuận cao của tập thể cư dân và khả năng tài chính phù hợp.
4. Lưu ý quan trọng để bảo vệ quyền lợi cư dân
Để đảm bảo quyền lợi tối đa khi chung cư hết hạn, cư dân cần:
Theo dõi quyết định kiểm định, thông báo chính thức từ cơ quan chức năng để tránh bị lừa bởi thông tin không chính thống.
Kiểm tra kỹ phương án đền bù tái định cư, bao gồm diện tích, vị trí, giá trị căn hộ hoặc số tiền được nhận.
Tham gia đầy đủ các cuộc họp, bỏ phiếu tập thể để thể hiện quan điểm và quyền lợi của mình.
Tham vấn luật sư, chuyên gia bất động sản nếu có tranh chấp hoặc phương án chưa rõ ràng.
5. Tương lai pháp luật về đền bù tái định cư
Luật Đất đai 2024 và dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã đưa ra các quy định chặt chẽ hơn về quản lý, bảo trì và xử lý chung cư hết hạn sử dụng. Dự kiến các chính sách đền bù tái định cư sẽ minh bạch, công bằng, đảm bảo cả lợi ích của cư dân, Nhà nước và nhà đầu tư, hạn chế tình trạng dự án kéo dài hoặc gây tranh chấp phức tạp.
Kết luận: Khi chung cư hết hạn, cư dân không bị mất trắng mà sẽ được đền bù tái định cư theo các phương án phù hợp với quy hoạch và pháp luật. Việc nắm rõ quyền lợi, quy trình, và tham gia tích cực vào các quyết định tập thể sẽ giúp người dân bảo vệ được tài sản, ổn định cuộc sống và tận dụng cơ hội nâng cấp không gian sống trong tương lai.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
