Giải quyết tranh chấp ranh giới đất khi tách thửa: Bài toán khó
Trong quá trình sử dụng và quản lý đất đai, đặc biệt là khi tiến hành tách thửa, tranh chấp ranh giới đất là một trong những vấn đề thường xuyên phát sinh. Đây là loại tranh chấp ranh giới khó xử lý vì liên quan trực tiếp đến quyền lợi, diện tích, và giá trị tài sản của các bên. Vậy pháp luật quy định thế nào và cách giải quyết ra sao?
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc giải quyết tranh chấp ranh giới đất
Hiện nay, việc giải quyết tranh chấp ranh giới, giải quyết tranh chấp đất được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025).
Bộ luật Dân sự 2015 – quy định quyền sở hữu, quyền sử dụng và bảo vệ quyền dân sự.
Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 2020 – khuyến khích hòa giải trước khi đưa ra xét xử.
Nghị định 43/2014/NĐ-CP và các nghị định sửa đổi, bổ sung liên quan đến thủ tục đất đai.
Theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015, ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thỏa thuận, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc theo tập quán, và phải được các bên tôn trọng.
2. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp ranh giới đất khi tách thửa
Một số nguyên nhân thường gặp:
Sự chồng chéo giấy tờ pháp lý: Sổ đỏ, bản đồ địa chính chưa cập nhật dẫn đến mâu thuẫn khi đo đạc.
Thay đổi quy hoạch, chỉnh lý địa chính: Ranh giới cũ không trùng với ranh giới mới.
Tự ý xây dựng, lấn chiếm: Một bên xây dựng hàng rào, tường bao lấn sang đất bên kia.
Diện tích đất thực tế và giấy chứng nhận không khớp: Thường xảy ra khi đo đạc bằng công nghệ cũ.
Ví dụ: Ông A và bà B là hàng xóm, cùng sử dụng đất từ năm 1995. Khi ông A tách thửa để chuyển nhượng, cơ quan đo đạc phát hiện phần diện tích trên thực tế của ông A nhiều hơn so với giấy chứng nhận, dẫn đến việc bà B cho rằng ông A đã lấn sang đất của mình. Đây là một dạng tranh chấp ranh giới phổ biến.
>>> Xem thêm: Chọn đúng Dịch vụ sổ đỏ, tránh mất thời gian.
3. Trình tự giải quyết tranh chấp ranh giới đất theo pháp luật
3.1. Hòa giải tại cơ sở
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013 (vẫn còn hiệu lực cho đến khi Luật Đất đai 2024 áp dụng), tranh chấp đất đai trước hết phải được hòa giải tại UBND cấp xã. Đây là bước bắt buộc trước khi khởi kiện ra Tòa án.
Cơ quan chuyên môn sẽ tiến hành đo đạc lại ranh giới, đối chiếu bản đồ địa chính và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
3.3. Giải quyết tại UBND hoặc Tòa án
Nếu tranh chấp về ranh giới liên quan đến giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thẩm quyền giải quyết thuộc Tòa án theo Điều 203 Luật Đất đai.
Nếu chỉ là mâu thuẫn về mốc giới, UBND cấp huyện hoặc tỉnh có thể ra quyết định công nhận kết quả hòa giải thành.
4. Các phương án giải quyết tranh chấp ranh giới đất
Thỏa thuận và điều chỉnh ranh giới: Hai bên tự thỏa thuận, ký văn bản xác nhận và được UBND xã chứng thực.
Điều chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Sau khi xác minh, nếu diện tích có sai lệch, cơ quan đăng ký đất đai sẽ điều chỉnh lại sổ đỏ.
Tòa án phân xử: Khi không thể hòa giải, Tòa án sẽ căn cứ vào chứng cứ pháp lý, bản đồ địa chính và quá trình sử dụng đất để đưa ra phán quyết.
Ví dụ: Trong một vụ án tại Bình Dương năm 2022, Tòa án đã căn cứ vào hồ sơ đo đạc của Sở Tài nguyên và Môi trường để xác định ông X có hành vi lấn chiếm 35m2 đất của bà Y, buộc ông X phải tháo dỡ hàng rào xây dựng trái phép và trả lại đất cho bà Y.
Tranh chấp ranh giới, giải quyết tranh chấp đất khi tách thửa luôn là vấn đề phức tạp và kéo dài nếu không được xử lý kịp thời. Để bảo vệ quyền lợi, người dân cần nắm rõ quy định pháp luật, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và ưu tiên hòa giải trước khi đưa ra Tòa án. Việc cập nhật quy định trong Luật Đất đai 2024 sẽ giúp các cơ quan có thẩm quyền giải quyết hiệu quả hơn, hạn chế mâu thuẫn và đảm bảo công bằng cho các bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
