Hợp đồng thế chấp là gì? – Những điều người vay cần biết
Khi thực hiện các khoản vay ngân hàng, nhất là với số tiền lớn, người vay thường phải sử dụng tài sản đảm bảo để được duyệt hồ sơ tín dụng. Trong trường hợp đó, ngân hàng sẽ yêu cầu ký kết hợp đồng thế chấp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ khái niệm này là gì, hợp đồng có giá trị pháp lý như thế nào và phải lưu ý điều gì khi ký. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ kiến thức về hợp đồng thế chấp là gì, từ căn cứ pháp lý, nội dung cần có, đến thủ tục công chứng và các lưu ý quan trọng dành cho người đi vay.
>>> Xem thêm: Quy trình công chứng hợp đồng thế chấp qua ủy quyền như thế nào? Tìm hiểu thêm tại công chứng hợp đồng thế chấp.
1. Hợp đồng thế chấp là gì?
1.1 Khái niệm hợp đồng thế chấp là gì theo Bộ luật Dân sự
Theo Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng thế chấp là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó một bên (bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu hợp pháp của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự (thường là nghĩa vụ trả nợ) đối với bên kia (bên nhận thế chấp).
Tài sản thế chấp có thể là:
Quyền sử dụng đất
Nhà ở, công trình xây dựng
Ô tô, máy móc, thiết bị
Tài sản hình thành trong tương lai (theo quy định)
1.2 Mục đích của hợp đồng thế chấp là gì?
Là cơ sở pháp lý để ngân hàng hoặc bên cho vay xử lý tài sản khi người vay không thực hiện đúng nghĩa vụ Tạo sự ràng buộc trách nhiệm cho bên vay Bảo vệ quyền lợi cho bên cho vay bằng tài sản đảm bảo cụ thể
Một hợp đồng thế chấp hợp pháp thường bao gồm các nội dung chính sau:
Thông tin của bên thế chấp và bên nhận thế chấp
Mô tả chi tiết tài sản thế chấp
Nghĩa vụ được bảo đảm (số tiền vay, thời gian, lãi suất…)
Thời hạn thế chấp
Quyền và nghĩa vụ của các bên
Điều khoản xử lý tài sản khi bên vay vi phạm nghĩa vụ
Phương thức công chứng, đăng ký
>>> Xem thêm: Di chúc rõ ràng vẫn bị kiện? Khi nào thừa kế có di chúc vẫn phát sinh tranh chấp.
3. Hợp đồng thế chấp có cần công chứng và đăng ký không?
3.1 Công chứng hợp đồng thế chấp
Theo Luật Công chứng 2014, hợp đồng thế chấp tài sản là loại hợp đồng bắt buộc phải công chứng nếu tài sản là bất động sản hoặc tài sản có đăng ký quyền sở hữu (như ô tô, tàu thuyền…)
Theo Nghị định 102/2017/NĐ-CP, sau khi công chứng, hợp đồng thế chấp phải được:
Đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai (với tài sản là nhà đất)
Đăng ký tại Cục đăng ký giao dịch bảo đảm – Bộ Tư pháp (với tài sản khác)
Việc này giúp đảm bảo quyền ưu tiên thanh toán cho bên nhận thế chấp nếu xảy ra tranh chấp hoặc xử lý tài sản.
>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng ủy quyền tại văn phòng công chứng có cần người làm chứng theo quy định pháp luật?
4. Ví dụ minh họa thực tế hợp đồng thế chấp là gì?
Trường hợp 1: Anh T vay ngân hàng 1 tỷ đồng, thế chấp căn nhà đứng tên anh tại quận Gò Vấp, TP.HCM. Anh ký hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp tại ngân hàng, sau đó đến văn phòng công chứng để xác nhận hợp đồng thế chấp. Sau đó, ngân hàng đem hồ sơ đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai và nhận bản ghi chú “đã thế chấp” trên sổ đỏ. Khi anh T không trả nợ, ngân hàng có quyền bán đấu giá căn nhà để thu hồi nợ.
Trường hợp 2: Bà H thế chấp sổ đỏ cho cháu vay vốn mở công ty. Hai bên ký hợp đồng vay riêng tư, không công chứng. Khi công ty phá sản, ngân hàng khởi kiện thu nợ nhưng không thể kê biên tài sản vì hợp đồng thế chấp không được công chứng và đăng ký. Bà H sau đó khởi kiện đòi lại sổ đỏ và được tòa tuyên thắng vì giao dịch không hợp pháp.
5. Những lưu ý quan trọng khi ký hợp đồng thế chấp
5.1 Kiểm tra thông tin tài sản thế chấp
Tài sản phải thuộc sở hữu hợp pháp
Không có tranh chấp, kê biên
Có giấy tờ hợp lệ, không cầm cố ở nơi khác
5.2 Đọc kỹ nội dung hợp đồng
Nghĩa vụ trả nợ cụ thể: thời hạn, lãi suất, cách trả
Phương thức xử lý tài sản khi vi phạm nghĩa vụ
Quyền thu hồi, thanh lý tài sản của bên nhận thế chấp
5.3 Giữ lại bản sao có công chứng của hợp đồng
Là cơ sở để xử lý tranh chấp nếu có
Giúp người vay theo dõi các điều khoản quan trọng
>>> Xem thêm: Khi nào người dân nên sử dụng dịch vụ sổ đỏ để đảm bảo quyền lợi pháp lý?
Kết luận
Hợp đồng thế chấp là công cụ pháp lý quan trọng giúp đảm bảo cho các khoản vay tín dụng lớn. Người vay cần hiểu rõ bản chất của hợp đồng, nghĩa vụ đi kèm và đặc biệt phải thực hiện đúng quy trình công chứng – đăng ký giao dịch bảo đảm để bảo vệ quyền lợi của mình. Việc ký kết phải cẩn trọng, minh bạch, tránh các rủi ro về sau.
Nếu bạn đang chuẩn bị vay vốn và cần hỗ trợ công chứng hoặc tư vấn về hợp đồng thế chấp là gì và quy định liên quan, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để được hỗ trợ chính xác, đầy đủ và đúng quy định pháp luật.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
