Người thừa kế đi xa, có nhận được phần? Quy định về thừa kế qua ủy quyền
Khi một người thân mất, việc phân chia di sản thường cần sự có mặt của các đồng thừa kế. Tuy nhiên, nếu người thừa kế ở xa, đi công tác nước ngoài hoặc không thể trực tiếp tham gia thì thừa kế qua ủy quyền là giải pháp hợp pháp, thuận tiện. Vậy pháp luật quy định như thế nào về việc ủy quyền nhận thừa kế? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ sở pháp lý, điều kiện, quy trình và những lưu ý quan trọng.
>>> Xem thêm: Địa chỉ văn phòng công chứng nào đang được đánh giá cao nhất hiện nay?
1. Thừa kế qua ủy quyền là gì?
1.1 Khái niệm thừa kế qua ủy quyền
Thừa kế qua ủy quyền là việc người có quyền hưởng di sản ủy quyền cho người khác thay mặt mình thực hiện các thủ tục nhận và/hoặc quản lý phần di sản được hưởng.
Hình thức này đặc biệt phổ biến khi:
Người thừa kế ở xa, đang sinh sống hoặc làm việc tại nước ngoài;
Người thừa kế không thể tham gia trực tiếp do lý do sức khỏe, thời gian, điều kiện.
Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015: Hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.
Điều 55 Luật Công chứng 2014: Giấy ủy quyền phải được công chứng, chứng thực trong một số trường hợp pháp luật quy định.
Điều 615 và Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về việc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại và quyền từ chối nhận di sản – những nội dung này cũng có thể được thực hiện thông qua người được ủy quyền.
2. Các trường hợp áp dụng thừa kế qua ủy quyền
2.1 Ủy quyền khai nhận di sản
Người thừa kế có thể ủy quyền cho người khác đến văn phòng công chứng thực hiện thủ tục khai nhận di sản, ký văn bản khai nhận/thỏa thuận chia thừa kế.
2.2 Ủy quyền làm thủ tục sang tên tài sản
Sau khi khai nhận di sản, người được ủy quyền có thể thay mặt người thừa kế thực hiện thủ tục sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển nhượng, đăng ký tài sản tại cơ quan có thẩm quyền.
2.3 Ủy quyền quản lý tài sản thừa kế
Trong trường hợp việc chia di sản chưa thực hiện xong, người thừa kế có thể ủy quyền cho người thân quản lý, bảo vệ tài sản, tránh thất thoát.
>>> Xem thêm: Bạn đang bối rối không biết khi nào cần chứng thực chữ ký? Đọc ngay để rõ!
3. Hình thức và điều kiện của việc ủy quyền thừa kế
3.1 Giấy ủy quyền phải được công chứng
Theo quy định, ủy quyền liên quan đến tài sản, bất động sản, quyền sử dụng đất, di sản thừa kế đều phải được lập thành văn bản và công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng.
Tình huống: Bà H mất, để lại di sản là một căn nhà tại Hà Nội. Bốn người con được hưởng thừa kế, trong đó người con trai út đang định cư tại Canada. Người này không thể về nước nên đã lập giấy ủy quyền tại Lãnh sự quán Việt Nam tại Canada cho chị gái thay mặt thực hiện các thủ tục khai nhận di sản và sang tên.
Kết quả: Nhờ có giấy ủy quyền hợp lệ, việc chia di sản diễn ra suôn sẻ. Văn phòng công chứng chấp nhận hồ sơ, không yêu cầu người con út phải có mặt.
5. Những lưu ý khi thực hiện thừa kế qua ủy quyền
5.1 Chỉ ủy quyền các quyền hợp pháp nếu thừa kế qua ủy quyền
Người thừa kế chỉ được ủy quyền thực hiện các quyền và nghĩa vụ trong phạm vi họ được hưởng. Không thể ủy quyền vượt quá phần di sản hoặc đại diện cho quyền lợi của người thừa kế khác nếu không có sự đồng ý.
5.2 Không được ủy quyền lại (trừ khi có thỏa thuận)
Trừ khi trong giấy ủy quyền có điều khoản cho phép, người được ủy quyền không được phép ủy quyền lại cho người thứ ba. Vi phạm có thể dẫn đến văn bản bị vô hiệu.
5.3 Thời hạn ủy quyền cần được ghi rõ
Giấy ủy quyền nên có thời hạn rõ ràng, tránh gây khó khăn trong quá trình xử lý hồ sơ sau này tại các cơ quan hành chính, địa chính.
Thừa kế qua ủy quyền là hình thức linh hoạt, hợp pháp giúp người thừa kế dù ở xa vẫn bảo đảm được quyền lợi về tài sản, không bị mất phần chỉ vì không có mặt trực tiếp. Tuy nhiên, cần đảm bảo giấy ủy quyền hợp lệ, được công chứng đúng quy định và rõ ràng về nội dung.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
