Phân tích các trường hợp vô hiệu của hợp đồng ở nhờ

Hợp đồng ở nhờ là một dạng thỏa thuận dân sự phổ biến trong đời sống, đặc biệt trong quan hệ gia đình, bạn bè. Tuy nhiên, không phải hợp đồng nào cũng có hiệu lực pháp lý. Nếu rơi vào các trường hợp vô hiệu, quyền lợi của các bên có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các trường hợp vô hiệu của hợp đồng ở nhờ theo quy định pháp luật hiện hành, giúp bạn nhận diện và phòng tránh rủi ro.

>>> Xem thêm: Làm hợp đồng vay tiền tại văn phòng công chứng – Những lưu ý để tránh sai sót, bảo vệ quyền lợi

Căn cứ pháp lý về hợp đồng vô hiệu

Các quy định liên quan đến hợp đồng vô hiệu được quy định tại:

Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 117 về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự; Điều 123-129 về giao dịch vô hiệu).
Luật Nhà ở 2014 và các văn bản hướng dẫn (đối với trường hợp hợp đồng ở nhờ liên quan đến nhà ở).

Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, một hợp đồng muốn có hiệu lực phải đáp ứng 3 điều kiện:

Chủ thể có năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự phù hợp.
Chủ thể tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện.
Mục đích và nội dung không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Nếu thiếu một trong các điều kiện trên, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu.

>>> Xem thêm: Khi nào nên sử dụng dịch vụ sang tên sổ đỏ thay vì tự đi làm?

Các trường hợp vô hiệu của hợp đồng ở nhờ

Vô hiệu do vi phạm điều kiện về chủ thể

Một bên không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ (ví dụ: người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi) ký hợp đồng mà không có sự đồng ý của người đại diện hợp pháp.
Người ký hợp đồng không phải là chủ sở hữu hoặc người có quyền định đoạt đối với tài sản ở nhờ.

Ví dụ thực tế: A cho B ở nhờ nhà nhưng A chỉ là người thuê, không phải chủ sở hữu. Nếu hợp đồng quy định A có quyền định đoạt vượt quá phạm vi thuê, hợp đồng có thể vô hiệu.

Vô hiệu do mục đích và nội dung trái pháp luật

Hợp đồng được lập nhằm che giấu một giao dịch khác, như mua bán nhà ở trái phép.
Thỏa thuận ở nhờ để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật (ví dụ: sử dụng làm nơi chứa hàng cấm).

Xem thêm: Hợp đồng ở nhờ khi chủ nhà qua đời: Quyền và nghĩa vụ của người thừa kế

Căn cứ: Điều 124, 128 Bộ luật Dân sự 2015.

Vô hiệu do hình thức không đúng quy định

Thông thường, hợp đồng ở nhờ không bắt buộc công chứng, chứng thực. Tuy nhiên, nếu pháp luật yêu cầu hình thức cụ thể mà không tuân thủ (ví dụ: ở nhờ gắn với quyền sử dụng đất phải lập văn bản), thì hợp đồng sẽ vô hiệu.

Lưu ý: Ở nhờ liên quan đến đất nông nghiệp hoặc tài sản thế chấp thường yêu cầu hình thức chặt chẽ hơn.

Vô hiệu do bị lừa dối, cưỡng ép, nhầm lẫn

Nếu một bên chứng minh được họ ký hợp đồng do bị đe dọa, cưỡng ép hoặc bị lừa dối, hợp đồng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu (Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015).

>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách tính phí công chứng chuẩn nhất theo từng trường hợp

Hậu quả pháp lý khi hợp đồng bị vô hiệu

Theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015:

Hợp đồng vô hiệu không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ.
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Ví dụ: Người ở nhờ phải trả lại nhà, đồng thời bồi thường nếu gây hư hỏng tài sản.

Giải pháp hạn chế rủi ro vô hiệu

Kiểm tra năng lực pháp lý và quyền định đoạt của bên cho ở nhờ.
Lập hợp đồng bằng văn bản, ghi rõ quyền và nghĩa vụ.
Không thỏa thuận các điều khoản trái pháp luật hoặc đạo đức xã hội.

Kết luận

Hợp đồng ở nhờ tưởng chừng đơn giản nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro về hiệu lực. Hiểu rõ các trường hợp vô hiệu giúp bạn chủ động phòng tránh và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Công chứng hợp đồng mua bán xe: Cách xử lý khi bị làm phiền

Các bài viết liên quan:

>>> Tác động của quy hoạch đến giá trị bất động sản

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết

>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín

>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.