Hợp đồng đặt cọc đặt tiền: So sánh chi tiết

Trong các giao dịch dân sự như mua bán nhà đất, chuyển nhượng xe ô tô, thuê tài sản, hai khái niệm đặt cọc và đặt tiền giữ chỗ thường được sử dụng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng. Bài viết dưới đây sẽ so sánh hợp đồng đặt cọc và đặt tiền, giúp bạn tránh nhầm lẫn khi thực hiện giao dịch.

>>> Xem thêm: Quy trình xử lý khi phát hiện công chứng giả mạo.

1. Căn cứ pháp lý

1.1. Hợp đồng đặt cọc

Theo Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015, đặt cọc là:

“Việc một bên giao cho bên kia một khoản tiền hoặc tài sản khác để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng dân sự.”

Đặt cọc mang tính ràng buộc pháp lý và có quy định rõ về hậu quả pháp lý nếu một bên vi phạm.

>>> Xem thêm: Hợp đồng ủy quyền liên quan đến việc vay vốn: Quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng

1.2. Đặt tiền giữ chỗ trong hợp đồng đặt cọc đặt tiền

Hiện nay, Bộ luật Dân sự chưa có quy định cụ thể nào về “đặt tiền” hoặc “giữ chỗ”. Đây là thỏa thuận dân sự tự nguyện giữa các bên, không có hậu quả pháp lý mặc định như đặt cọc. Việc xử lý khi có tranh chấp phụ thuộc chủ yếu vào nội dung đã cam kết.

2. So sánh hợp đồng đặt cọc và đặt tiền

Tiêu chí	Hợp đồng đặt cọc	Hợp đồng đặt tiền
Căn cứ pháp lý	Có quy định tại Điều 328 BLDS 2015	Không có điều khoản cụ thể trong luật
Tính ràng buộc	Có ràng buộc pháp lý rõ ràng	Mang tính thỏa thuận, linh hoạt
Hậu quả pháp lý khi vi phạm	– Bên đặt cọc mất cọc nếu từ chối giao dịch – Bên nhận cọc vi phạm phải trả gấp đôi	Chỉ xử lý theo thỏa thuận trong hợp đồng
Mục đích chính	Bảo đảm thực hiện hợp đồng	Đăng ký ý định mua/bán, giữ chỗ
Giá trị sử dụng	Cao hơn, phổ biến trong giao dịch có giá trị lớn	Dùng nhiều trong giai đoạn ban đầu của giao dịch

>>> Xem thêm: Làm sổ đỏ đất thổ cư hết bao nhiêu tiền? Thủ tục chuyển đất vườn lên đất thổ cư

3. Ví dụ minh họa thực tế

3.1. Hợp đồng đặt cọc

Anh A và chị B ký hợp đồng mua bán nhà, anh A đặt cọc 200 triệu đồng. Sau đó, chị B không bán nữa. Theo Điều 328, anh A có quyền yêu cầu chị B trả lại gấp đôi số tiền cọc, tức 400 triệu đồng.

Xem thêm: Top 3 văn phòng công chứng quận Cầu Giấy

3.2. Giữa hợp đồng đặt cọc đặt tiền nên sử dụng hợp đồng đặt tiền khi

Chị C đặt trước 50 triệu để giữ chỗ mua căn hộ từ chủ đầu tư D. Tuy nhiên, hai bên không ký hợp đồng mua bán và không có điều khoản phạt. Khi xảy ra tranh chấp, chị C khó có cơ sở pháp lý để đòi lại hoặc đòi bồi thường nếu hợp đồng không nêu rõ.

4. Lưu ý khi lựa chọn hình thức thỏa thuận

>>> Xem thêm: Làm thế nào để lựa chọn dịch vụ sổ đỏ uy tín, nhanh chóng?

4.1. Giữa hợp đồng đặt cọc đặt tiền nên dùng đặt cọc khi

Giao dịch mua bán nhà đất, xe ô tô, tài sản lớn
Khi cần cam kết chắc chắn và có chế tài ràng buộc
Có đầy đủ hồ sơ pháp lý và thông tin đối tác

4.2. Giữa hợp đồng đặt cọc đặt tiền nên dùng đặt tiền khi

Giai đoạn đầu thăm dò ý định mua bán
Giao dịch sơ khởi với chủ đầu tư dự án
Khi chưa có điều kiện để ký hợp đồng chính thức

>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục xin cấp sổ đỏ cho đất thừa kế đúng pháp luật

5. Kết luận

Việc so sánh hợp đồng đặt cọc và đặt tiền giúp người dân, doanh nghiệp hiểu rõ bản chất pháp lý và mức độ ràng buộc của từng hình thức. Nếu giao dịch quan trọng và cần sự chắc chắn, đặt cọc là lựa chọn phù hợp hơn. Ngược lại, đặt tiền có thể áp dụng linh hoạt cho giai đoạn chuẩn bị hoặc giữ chỗ.

Xem thêm: Làm thế nào để mua bán và sang tên chuyển nhượng nhà đất hiệu quả?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.