Thỏa thuận phân chia di sản trong trường hợp không có di chúc

Trong thực tế, nhiều người mất đi mà không để lại di chúc, khiến việc chia tài sản thừa kế dễ xảy ra mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình. Để việc chia thừa kế được minh bạch và hợp pháp, các đồng thừa kế nên lập thỏa thuận phân chia di sản. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết về thỏa thuận phân chia di sản khi không có di chúc, giúp bạn nắm rõ quyền lợi và tránh tranh chấp.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ công chứng tại nhà, bệnh viện,…

1. Thỏa thuận phân chia di sản là gì?

Thỏa thuận phân chia di sản là văn bản ghi nhận sự thống nhất giữa các đồng thừa kế về việc chia tài sản của người đã mất.

Ý nghĩa của văn bản:
1. Xác định phần di sản cụ thể của từng người.
2. Là căn cứ sang tên nhà đất, rút tiền ngân hàng.
3. Giảm thiểu tranh chấp và kiện tụng sau này.

Lưu ý: Khi không có di chúc, việc chia di sản sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.

2. Nguyên tắc chia di sản khi không có di chúc

Khi không có di chúc, Bộ luật Dân sự 2015 quy định thừa kế theo pháp luật theo hàng thừa kế:

Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ, chồng, cha mẹ, con đẻ, con nuôi.
Hàng thừa kế thứ hai: Ông bà nội ngoại, anh chị em ruột.
Hàng thừa kế thứ ba: Cụ, bác, chú, cô, cậu, dì…

Quy tắc chia:

Những người cùng hàng thừa kế được hưởng phần bằng nhau.
Người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng nếu không còn ai ở hàng trước.

Ví dụ:

Ông A mất không để lại di chúc, tài sản gồm 1 căn nhà trị giá 3 tỷ đồng.
Hàng thừa kế thứ nhất gồm vợ và 2 con → mỗi người được hưởng 1 tỷ đồng.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói phù hợp cho cả cá nhân và doanh nghiệp cần chuyển nhượng bất động sản

3. Vai trò của thỏa thuận phân chia di sản khi không có di chúc

Việc lập thỏa thuận phân chia di sản trong trường hợp không có di chúc mang lại nhiều lợi ích:

3.1. Giúp các đồng thừa kế thống nhất quyền lợi

Ghi nhận rõ ai nhận tài sản gì, giá trị bao nhiêu.
Tránh tranh cãi hoặc xung đột gia đình.

3.2. Là căn cứ pháp lý để sang tên tài sản

Cơ quan nhà nước, ngân hàng chỉ chấp nhận hồ sơ sang tên hoặc rút tiền khi có văn bản thỏa thuận công chứng.
Giúp thủ tục hành chính diễn ra nhanh chóng.

Xem thêm: Tin vui với những ai bị thu hồi đất, tái định cư từ cuối năm nay

3.3. Giảm rủi ro tranh chấp, kiện tụng

Văn bản công chứng là chứng cứ pháp lý vững chắc nếu xảy ra tranh chấp.
Các bên cam kết tự nguyện, hạn chế mâu thuẫn sau này.

4. Quy trình lập thỏa thuận phân chia di sản khi không có di chúc

Để văn bản hợp pháp và được công chứng, các đồng thừa kế nên thực hiện các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ thừa kế

Giấy chứng tử của người để lại di sản.
Giấy tờ nhân thân của các đồng thừa kế (CMND/CCCD, hộ khẩu).
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản (sổ đỏ, đăng ký xe, sổ tiết kiệm…).
Giấy tờ xác định hàng thừa kế (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn).

Bước 2: Lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản

Ghi rõ:
1. Thông tin người để lại di sản (họ tên, ngày sinh, ngày mất).
2. Danh sách đồng thừa kế (quan hệ, giấy tờ tùy thân).
3. Danh mục di sản để chia.
4. Cách chia tài sản: Theo tỷ lệ pháp luật hoặc tự nguyện thỏa thuận.
5. Cam kết tự nguyện và không tranh chấp.

Bước 3: Ký và công chứng văn bản

Tất cả đồng thừa kế ký và điểm chỉ trước mặt công chứng viên.
Công chứng tại phòng/văn phòng công chứng để văn bản có hiệu lực pháp lý.

Bước 4: Thực hiện thủ tục sang tên tài sản

Căn cứ vào văn bản công chứng, các bên tiến hành:
- Sang tên sổ đỏ hoặc sổ hồng.
- Rút tiền ngân hàng hoặc chuyển nhượng tài sản.
- Đăng ký sang tên xe, cổ phần…

>>> Xem thêm: Địa chỉ uy tín để công chứng mua bán xe đúng quy định pháp luật

5. Lưu ý quan trọng khi lập thỏa thuận phân chia di sản không có di chúc

Tất cả đồng thừa kế phải tham gia ký hoặc ủy quyền hợp pháp.
Thông tin tài sản và nhân thân phải chính xác tuyệt đối.
Nên lập ít nhất 03 bản chính để các bên và cơ quan lưu trữ.
Không tự ý sửa văn bản sau khi công chứng, nếu cần sửa đổi phải lập văn bản mới.

Xem thêm:

>>> Lợi ích của việc công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản

>>> Cách xử lý khi hợp đồng cầm cố tài sản bị vi phạm

Kết luận

Trong trường hợp không có di chúc, việc lập thỏa thuận phân chia di sản là giải pháp an toàn và hợp pháp để các đồng thừa kế:

Thống nhất quyền lợi và phần di sản.
Hạn chế tranh chấp và kiện tụng.
Thuận tiện trong việc sang tên và quản lý tài sản thừa kế.

Xem thêm: Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng

Việc lập văn bản càng sớm, càng minh bạch sẽ giúp gia đình giữ gìn hòa khí và tránh rủi ro pháp lý về sau.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.