Xử lý tài sản khi hợp đồng thế chấp đã công chứng bị vô hiệu
Hợp đồng thế chấp tài sản sau khi được công chứng có thể bị tuyên vô hiệu do nhiều nguyên nhân như thiếu sự đồng ý của các bên, vi phạm quy định pháp luật hoặc tài sản bị tranh chấp. Khi hợp đồng bị vô hiệu, việc xử lý tài sản trở nên phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của bên nhận thế chấp và bên thế chấp. Bài viết này hướng dẫn chi tiết cách xử lý tài sản khi hợp đồng thế chấp đã công chứng bị vô hiệu, dựa trên quy định pháp luật mới nhất, cùng ví dụ minh họa cụ thể.
>>> Xem thêm:Văn phòng công chứng có làm việc ngoài giờ không? Giải đáp chi tiết
Nguyên nhân hợp đồng thế chấp bị vô hiệu
Một hợp đồng thế chấp có thể bị tuyên vô hiệu theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 nếu:
Một bên không có năng lực hành vi dân sự.
Không có sự đồng ý của tất cả chủ sở hữu tài sản chung (theo Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 đối với tài sản chung vợ chồng, hoặc Điều 190 Bộ luật Dân sự 2015 với tài sản chung hộ gia đình).
Tài sản bị tranh chấp, kê biên hoặc đang bị ràng buộc pháp lý khác.
Vi phạm điều cấm của luật, ví dụ thế chấp đất nông nghiệp không được phép.
Quy trình xử lý tài sản khi hợp đồng bị vô hiệu
Xác nhận hợp đồng vô hiệu
Thông qua Tòa án hoặc hòa giải.
Bên có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải gửi yêu cầu tuyên hợp đồng vô hiệu.
Xác định tài sản liên quan
Kiểm tra sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản.
Xác định tài sản thuộc sở hữu cá nhân hay chung hộ gia đình.
Hoàn trả tài sản và giải quyết nghĩa vụ tài chính
Bên nhận thế chấp phải trả lại tài sản cho bên thế chấp.
Nếu đã giải ngân, căn cứ Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015 về hoàn trả giá trị tài sản, bồi thường thiệt hại nếu có.
Thông báo và đăng ký thay đổi tại cơ quan nhà nước
Đăng ký giao dịch bảo đảm tại Văn phòng đăng ký đất đai để hủy ghi chú thế chấp.
Thông báo với ngân hàng, tổ chức tín dụng nếu hợp đồng liên quan đến khoản vay.
>>> Xem thêm: Lợi ích thật khi sử dụngdịch vụ làm sổ đỏ chuyên nghiệp
Ví dụ minh họa
Ông A và bà B cùng sở hữu mảnh đất chung. Họ ký hợp đồng thế chấp tại ngân hàng nhưng không có chữ ký của hai con trên 18 tuổi, mặc dù pháp luật xác định tài sản thuộc quyền sở hữu chung hộ gia đình. Ngân hàng giải ngân, nhưng sau đó hợp đồng bị tòa tuyên vô hiệu.
Cách xử lý:
Ngân hàng hoàn trả tiền đã thu nếu có.
Mảnh đất được trả lại cho tất cả thành viên hộ gia đình.
Các giấy tờ đăng ký giao dịch bảo đảm bị hủy ghi chú tại Văn phòng đăng ký đất đai.
Ví dụ này cho thấy tầm quan trọng của việc đảm bảo quyền của tất cả chủ sở hữu trước khi công chứng.
Luôn kiểm tra quyền sở hữu tài sản trước khi ký hợp đồng thế chấp.
Đảm bảo tất cả bên liên quan ký hợp đồng hoặc ủy quyền hợp pháp.
Khi hợp đồng bị vô hiệu, xử lý phải theo trình tự pháp luật, tránh tự ý thu giữ tài sản.
Lưu hồ sơ, biên bản, chứng từ để làm cơ sở pháp lý khi tranh chấp phát sinh.
Kết luận
Việc hợp đồng thế chấp tài sản đã công chứng bị vô hiệu không đồng nghĩa tài sản mất giá trị, nhưng cần xử lý theo quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi các bên. Hiểu rõ quy trình, hồ sơ và lưu ý pháp lý sẽ giúp các bên thực hiện giao dịch an toàn, tránh rủi ro tranh chấp và thiệt hại tài sản.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
