Trong những năm gần đây, số lượng vụ việc liên quan đến tranh chấp truy đóng bảo hiểm xã hội ngày càng gia tăng, đặc biệt khi cơ quan BHXH tăng cường thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Truy đóng bảo hiểm không chỉ là nghĩa vụ tài chính mà còn là trách nhiệm pháp lý nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi bị yêu cầu truy đóng với mức cao, bao gồm tiền lãi phát sinh, dẫn đến tranh chấp kéo dài. Bài viết này phân tích cơ sở pháp luật, quy trình truy đóng và vai trò của luật sư trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp và người lao động.
>>> Xem thêm: Làm hợp đồng vay tiền tại văn phòng công chứng – Những lưu ý để tránh sai sót, bảo vệ quyền lợi
1. Căn cứ pháp lý về truy đóng bảo hiểm xã hội

Một số văn bản điều chỉnh trực tiếp:
-
“Luật Bảo hiểm xã hội 2014”
-
“Luật Việc làm 2013” (liên quan bảo hiểm thất nghiệp)
-
“Luật An toàn vệ sinh lao động 2015” (liên quan bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp)
-
“Nghị định 115/2015/NĐ-CP”, “Nghị định 143/2018/NĐ-CP”
-
“Nghị định 28/2020/NĐ-CP” quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động – BHXH
-
Quyết định của BHXH Việt Nam về quản lý thu và truy thu
Theo đó, truy đóng được áp dụng khi:
-
Doanh nghiệp đóng thiếu hoặc không đóng đầy đủ
-
Đóng không đúng mức lương làm căn cứ
-
Không đóng cho NLĐ thuộc diện bắt buộc
-
Điều chỉnh lại mức lương, bậc lương của NLĐ theo quy định
>>> Xem thêm: Mẹo xử lý nhanh thủ tục công chứng mua bán nhà không mất nhiều thời gian
2. Khi nào phát sinh tranh chấp về truy đóng BHXH?
Tranh chấp thường xuất hiện trong các trường hợp:
2.1. Mâu thuẫn về mức tiền phải truy đóng
Doanh nghiệp không đồng ý với phương án tính của cơ quan BHXH, như:
-
Tính trên toàn bộ phụ cấp
-
Tính truy thu cho giai đoạn quá dài
-
Tính sai mức lương làm căn cứ
2.2. Tranh chấp về lãi chậm đóng
Theo “Điều 122 Luật BHXH 2014”, doanh nghiệp phải đóng tiền lãi bằng 02 lần lãi suất đầu tư quỹ BHXH.
Thực tế, nhiều doanh nghiệp cho rằng mức lãi tính quá cao hoặc không đúng thời điểm.
>>> Xem thêm: Những bên liên quan cần biết khi làm Công chứng di chúc
2.3. Tranh chấp khi người lao động yêu cầu truy đóng
NLĐ yêu cầu doanh nghiệp:
-
Truy đóng để chốt sổ
-
Bổ sung thời gian bị bỏ sót
-
Tính lại chế độ hưởng (ốm đau, thai sản, hưu trí…)
Doanh nghiệp từ chối hoặc cho rằng nghĩa vụ không thuộc về mình.
2.4. Tranh chấp phát sinh từ kết luận thanh tra
Doanh nghiệp không đồng ý với:
-
Biên bản thanh tra của BHXH
-
Yêu cầu truy thu
-
Quyết định xử phạt hành chính
>>> Xem thêm: Một hướng dẫn chi tiết thủ tục thừa kế nhà đất cho người thừa kế lần đầu
3. Quy trình truy đóng BHXH theo pháp luật

3.1. Bước 1: Kiểm tra hồ sơ và xác định thời gian đóng thiếu
BHXH căn cứ:
-
Danh sách lao động
-
Hợp đồng lao động
-
Bảng lương, phụ cấp
-
Biên bản thanh tra
3.2. Bước 2: Tính số tiền truy đóng
Bao gồm:
-
Số tiền BHXH, BHYT, BHTN còn thiếu
-
Tiền lãi phát sinh theo quy định
3.3. Bước 3: Gửi thông báo cho doanh nghiệp
Thông báo ghi rõ:
-
Thời gian đóng thiếu
-
Mức đóng phải truy thu
-
Mức lãi
-
Thời hạn phải thực hiện
3.4. Bước 4: Doanh nghiệp thực hiện truy đóng hoặc phản hồi
Nếu không đồng ý, doanh nghiệp có quyền:
-
Yêu cầu đối chiếu
-
Cung cấp hồ sơ chứng minh
-
Khiếu nại lên cấp trên của cơ quan BHXH
-
Khởi kiện vụ án hành chính
4. Doanh nghiệp có bắt buộc phải truy đóng theo yêu cầu của BHXH?
Không phải mọi yêu cầu truy thu đều chính xác, vì:
-
Kết luận có thể dựa trên dữ liệu chưa đầy đủ
-
Mức đóng không đúng do hiểu sai về tiền lương làm căn cứ
-
Một số khoản không thuộc diện đóng (ví dụ: hỗ trợ xăng xe, điện thoại theo “Nghị định 115/2015/NĐ-CP”)
Doanh nghiệp có quyền:
-
Khiếu nại
-
Giải trình
-
Đề nghị điều chỉnh
-
Khởi kiện quyết định hành chính nếu cần thiết
5. Tranh chấp truy đóng bảo hiểm xã hội – Vai trò của luật sư
5.1. Phân tích tính pháp lý của yêu cầu truy thu
Luật sư kiểm tra:
-
Mức đóng BHXH theo từng giai đoạn
-
Cách tính tiền lương đóng BHXH
-
Việc áp dụng lãi suất
-
Thời hiệu truy thu
5.2. Làm việc và đàm phán với cơ quan BHXH
Luật sư đại diện doanh nghiệp:
-
Làm việc với cán bộ thu
-
Đề nghị điều chỉnh số liệu
-
Bảo vệ quan điểm bằng căn cứ pháp luật
5.3. Hỗ trợ giải trình trong các đợt thanh tra – kiểm tra
Luật sư chuẩn bị:
-
Tài liệu chứng minh
-
Báo cáo giải trình
-
Hệ thống bảng lương, phụ cấp
5.4. Khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính khi cần
Theo “Luật Tố tụng hành chính 2015”, doanh nghiệp có quyền:
-
Khiếu nại quyết định truy thu
-
Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Luật sư hỗ trợ:
-
Soạn đơn
-
Chuẩn bị chứng cứ
-
Tham gia tranh tụng
6. Một số tình huống thực tế
Ví dụ minh họa 1
Doanh nghiệp A bị yêu cầu truy đóng BHXH 3 năm vì đưa toàn bộ khoản phụ cấp vào tiền lương. Sau khi luật sư đối chiếu “Khoản 2 Điều 89 Luật BHXH 2014” và “Điều 17 Nghị định 115/2015/NĐ-CP”, BHXH điều chỉnh và loại trừ 4 khoản phụ cấp không thuộc diện đóng → Số tiền truy đóng giảm 40%.
Ví dụ minh họa 2
NLĐ yêu cầu truy đóng để chốt sổ và tính chế độ thai sản. Doanh nghiệp từ chối vì NLĐ đã nghỉ việc 2 năm. Luật sư xác định trách nhiệm truy đóng vẫn thuộc doanh nghiệp theo “Điều 21 Luật BHXH 2014”, dẫn đến doanh nghiệp phải thực hiện truy đóng để hoàn tất hồ sơ.
7. Khuyến nghị quan trọng dành cho doanh nghiệp
-
Lưu trữ sổ sách, bảng lương, hồ sơ lao động đúng quy định
-
Xác định đúng tiền lương đóng BHXH ngay từ đầu
-
Rà soát lại các khoản phụ cấp định kỳ
-
Làm việc với luật sư khi nhận thông báo truy thu
-
Chuẩn bị giải trình rõ ràng khi đoàn thanh tra đến làm việc
Kết luận
Tranh chấp truy đóng bảo hiểm xã hội là loại tranh chấp phức tạp, liên quan trực tiếp đến quyền lợi NLĐ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Để tránh rủi ro, doanh nghiệp cần nắm rõ căn cứ pháp luật, thực hiện đúng quy trình và tham vấn luật sư để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Luật sư đóng vai trò quan trọng từ giai đoạn kiểm tra hồ sơ, làm việc với cơ quan BHXH cho đến khiếu nại hoặc khởi kiện khi có tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Công chứng giấy xác nhận hộ nghèo chi tiết năm 2025
>>> Tranh chấp đất liền kề: thủ tục đo đạc và xác minh mốc giới
>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng chấm dứt hợp tác kinh doanh
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hướng dẫn công chứng hợp đồng bảo lãnh vay vốn
>>> Chi tiết bảng phí công chứng theo từng giá trị tài sản giao dịch
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com












