Việc cho bạn bè mượn tài sản vốn xuất phát từ sự tin tưởng, nhưng không ít trường hợp người mượn lại mang đi cầm cố, dẫn đến tranh chấp phức tạp. Khi mất tài sản vào tay bên thứ ba, nhiều người lúng túng không biết phải đòi lại tài sản thế nào, trách nhiệm của người mượn ra sao và người nhận cầm cố có được pháp luật bảo vệ hay không. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết căn cứ pháp lý, tình huống thực tế và cách xử lý đúng luật khi gặp trường hợp này.

>>> Xem thêm: Mẹo chọn văn phòng công chứng phù hợp cho doanh nghiệp nhỏ

1. Hành vi mượn rồi mang tài sản đi cầm cố là gì?

Theo bản chất pháp lý:

• Quan hệ giữa bạn và người mượn là hợp đồng mượn tài sản theo “Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015”.

• Người mượn không có quyền định đoạt đối với tài sản mượn (ví dụ: bán, tặng, cầm cố…), trừ khi được chủ sở hữu đồng ý theo “Điều 500 Bộ luật Dân sự 2015”.

➡️ Mang tài sản mượn đi cầm cố là hành vi vi phạm nghĩa vụ, xâm phạm quyền sở hữu của bạn.

Trong nhiều trường hợp, hành vi này còn có thể cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo “Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015” nếu người mượn bỏ trốn, sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp hoặc cố tình không trả.

>>> Xem thêm: Những bí mật về công chứng mua bán nhà mà môi giới không muốn bạn biết

2. Quyền của người chủ sở hữu khi tài sản bị mang đi cầm cố trái phép

Theo “Điều 166 Bộ luật Dân sự 2015”, chủ sở hữu có quyền:

• Đòi lại tài sản từ người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật.

• Yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu tài sản bị hư hỏng, mất mát.

2.1. Đòi lại tài sản từ tiệm cầm đồ có được không?

Căn cứ “Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015” (bảo vệ người thứ ba ngay tình), bạn chỉ có nghĩa vụ tôn trọng giao dịch nếu:

• Bên nhận cầm cố ngay tình,

• Và tài sản nằm trong giao dịch chuyển quyền sở hữu (mua bán…).

👉 Nhưng cầm cố không phải giao dịch chuyển quyền sở hữu, nên tiệm cầm đồ không được bảo vệ theo điều này.

➡️ Chủ sở hữu được quyền đòi lại tài sản từ tiệm cầm đồ, vì người mượn đã cầm cố trái thẩm quyền.
Tiệm cầm đồ có quyền yêu cầu người mượn bồi hoàn khoản tiền đã cầm.

>>> Xem thêm: Tại sao nhiều người chọn Công chứng di chúc thay vì viết tay đơn thuần

3. Người mượn tài sản bị xử lý ra sao?

3.1. Trách nhiệm dân sự

Người mượn phải:

• Trả lại tài sản;

• Bồi thường thiệt hại nếu làm mất, làm giảm giá trị tài sản (“Điều 351 và Điều 360 BLDS 2015”).

3.2. Trách nhiệm hình sự

Nếu người mượn có hành vi:

• Bỏ trốn để chiếm đoạt;

• Dùng tài sản vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại;

• Gian dối để mượn tài sản rồi chiếm đoạt;

➡️ Có thể bị truy cứu theo “Điều 175 BLHS 2015 – Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Khung hình phạt có thể lên đến 20 năm tù tùy mức độ chiếm đoạt.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn an toàn khi làm thủ tục công chứng thừa kế

4. Quy trình đòi lại tài sản đúng luật

Bước 1: Thu thập chứng cứ

Bao gồm:

• Tin nhắn, cuộc gọi về việc cho mượn tài sản;

• Giấy biên nhận nếu có;

• Ảnh chụp tài sản, số seri, tình trạng trước khi mượn;

• Biên nhận cầm đồ (nếu bạn xin được bản sao).

>>> Xem thêm: Những lỗi thường gặp khi làm sổ đỏ và cách dịch vụ sổ đỏ hỗ trợ khắc phục

Bước 2: Làm việc với người mượn

Gửi yêu cầu trả tài sản theo “Điều 280 BLDS 2015”, ghi rõ:

• Thời hạn trả;

• Trách nhiệm nếu không thực hiện.

Bước 3: Làm việc với tiệm cầm đồ

Thông báo đây là tài sản bị cầm cố trái phép, xuất trình bằng chứng sở hữu.

Phần lớn tiệm cầm đồ sẽ yêu cầu người mượn chuộc lại; nếu không được, họ buộc phải trả tài sản cho chủ sở hữu.

Bước 4: Gửi đơn tố giác nếu có dấu hiệu hình sự

Khi người mượn:

• Cố tình không trả;

• Bỏ trốn;

• Hoặc có dấu hiệu gian dối.

➡️ Bạn nộp đơn tại Công an xã/phường hoặc Công an quận/huyện.

Bước 5: Khởi kiện dân sự yêu cầu bồi thường

Nếu tài sản bị hư hỏng, mất, hoặc tiệm cầm đồ không hợp tác, có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện.

5. Ví dụ minh họa

Bạn A cho bạn B mượn xe máy để đi làm. B tự mang xe đi cầm lấy 15 triệu và bỏ trốn. A tìm được tiệm cầm đồ thông qua số khung – số máy.

• Tiệm cầm đồ không chứng minh được B là chủ sở hữu → A được nhận lại xe.

• B bị Công an khởi tố theo “Điều 175 BLHS 2015”.

• A có quyền yêu cầu B bồi thường chi phí hư hỏng phát sinh trong quá trình cầm giữ.

6. Lời khuyên thực tế để hạn chế rủi ro

• Khi cho mượn tài sản giá trị lớn, nên lập giấy mượn có chữ ký.

• Lưu lại thông tin người mượn, hình ảnh tài sản.

• Nếu nghi ngờ có dấu hiệu chiếm đoạt, cần yêu cầu trả tài sản ngay.

• Không tự ý đến tiệm cầm đồ lấy tài sản bằng vũ lực – dễ phát sinh trách nhiệm hình sự.

Kết luận

Tranh chấp khi bạn bè mượn rồi mang tài sản đi cầm cố diễn ra ngày càng nhiều và gây thiệt hại không nhỏ. Với các căn cứ pháp lý rõ ràng từ Bộ luật Dân sự và Bộ luật Hình sự, chủ sở hữu hoàn toàn có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường. Việc xử lý đúng quy trình sẽ giúp bạn bảo vệ quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý không đáng có.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Ly hôn vì chồng đánh đập, bạo hành: Quyền của người vợ

>>> Kinh nghiệm mua nhà ở xã hội: Chia sẻ từ người trong cuộc

>>> Thực tế khách hàng đánh giá thế nào về dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói?

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội chuyên xử lý hồ sơ công chứng nhanh trong ngày

>>> Phân biệt bản dịch thông thường và bản dịch thuật công chứng

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com