Sổ tiết kiệm mở bằng giấy tờ giả: Người thừa kế có quyền gì?
Trong thực tế, không ít trường hợp phát sinh tranh chấp liên quan đến thừa kế sổ tiết kiệm khi phát hiện sổ được mở bằng giấy tờ giả hoặc thông tin không chính xác. Đây là tình huống phức tạp vì vừa liên quan đến quyền thừa kế, vừa gắn liền với trách nhiệm pháp lý hình sự, dân sự và cả nghĩa vụ của ngân hàng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết quy định pháp luật về trường hợp này.
1. Sổ tiết kiệm mở bằng giấy tờ giả có giá trị pháp lý không?
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, một giao dịch dân sự chỉ có hiệu lực khi đáp ứng đủ điều kiện: chủ thể có năng lực pháp luật, nội dung không vi phạm điều cấm, hình thức phù hợp quy định. Nếu sổ tiết kiệm được mở bằng giấy tờ giả, thì hợp đồng gửi tiền giữa khách hàng và ngân hàng được xem là giao dịch vô hiệu do giả mạo thông tin.
Khi giao dịch bị vô hiệu, hệ quả pháp lý là các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Ngân hàng có trách nhiệm rà soát, xử lý và có thể phải phong tỏa khoản tiền liên quan để giải quyết theo pháp luật.
2. Người thừa kế có quyền nhận tiền trong sổ tiết kiệm giả không?
Nếu người đứng tên gửi tiền thực sự đã nộp tiền thật vào ngân hàng nhưng sử dụng giấy tờ giả để mở sổ, thì số tiền đó vẫn là tài sản hợp pháp của người gửi. Khi họ mất, tiền trong tài khoản/sổ tiết kiệm sẽ được đưa vào khối di sản thừa kế theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015. Người thừa kế hợp pháp vẫn có quyền yêu cầu chia thừa kế.
Nếu sổ tiết kiệm được mở bằng giấy tờ giả và không có khoản tiền thật gửi vào, thì thực chất không tồn tại tài sản. Người thừa kế sẽ không có quyền đòi thừa kế, bởi sổ chỉ là “hình thức giả tạo”, không phản ánh giá trị tài sản thật.
3. Nghĩa vụ của ngân hàng khi phát hiện sổ tiết kiệm giả
Theo Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi 2017), ngân hàng có trách nhiệm:
Kiểm tra tính hợp pháp của giấy tờ mở tài khoản/sổ tiết kiệm.
Phong tỏa giao dịch khi phát hiện dấu hiệu giả mạo.
Thông báo cơ quan điều tra nếu có yếu tố tội phạm.
Điều này đồng nghĩa, trong quá trình thừa kế, nếu sổ tiết kiệm bị phát hiện giả mạo, ngân hàng sẽ tạm ngừng giải quyết việc rút tiền cho đến khi có kết quả xử lý từ cơ quan có thẩm quyền.
Làm đơn yêu cầu ngân hàng xác minh tính hợp pháp của sổ tiết kiệm.
Nếu có căn cứ chứng minh người mất đã nộp tiền thật vào ngân hàng, thì có thể khởi kiện tại tòa án để bảo vệ quyền thừa kế.
Nếu phát hiện có hành vi giả mạo nhằm chiếm đoạt, cần tố giác tội phạm để cơ quan điều tra xử lý.
>>> Xem thêm: Ai được hưởng quyền thừa kế sổ tiết kiệm trong trường hợp không để lại di chúc
5. Kết luận
Thực tế, việc thừa kế sổ tiết kiệm mở bằng giấy tờ giả phụ thuộc rất lớn vào bản chất giao dịch: có tiền thật hay không. Nếu có, số tiền đó vẫn được coi là di sản hợp pháp để chia thừa kế. Nếu không có, người thừa kế sẽ không được hưởng bất kỳ quyền lợi nào. Do tính chất phức tạp, người thừa kế nên nhờ luật sư tư vấn và yêu cầu ngân hàng phối hợp giải quyết minh bạch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
