Top lưu ý quan trọng khi công chứng vay vốn ngân hàng
Trong hoạt động tín dụng, công chứng vay vốn ngân hàng là bước không thể thiếu nhằm đảm bảo hợp đồng vay hợp pháp, minh bạch và có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, nhiều cá nhân và doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn, thậm chí bị từ chối công chứng do thiếu hiểu biết về quy định pháp luật và quy trình thực hiện. Bài viết này sẽ tổng hợp những lưu ý quan trọng khi công chứng vay vốn ngân hàng, dựa trên Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023) và các văn bản pháp luật mới nhất tính đến năm 2025.
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh công chứng vay vốn ngân hàng
Hoạt động công chứng vay vốn ngân hàng được quy định bởi các văn bản pháp luật sau:
Luật Công chứng 2014, sửa đổi, bổ sung năm 2023;
Bộ luật Dân sự 2015, quy định hình thức, hiệu lực và nguyên tắc giao kết hợp đồng;
Luật Các tổ chức tín dụng 2010, sửa đổi bổ sung năm 2024;
Luật Đất đai 2024 (áp dụng khi hợp đồng vay có thế chấp quyền sử dụng đất).
Theo Điều 47 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ, đọc lại toàn bộ hợp đồng và giải thích quyền, nghĩa vụ của các bên trước khi chứng nhận.
2. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đúng quy định trước khi công chứng vay vốn ngân hàng
Một trong những lưu ý quan trọng nhất khi công chứng vay vốn ngân hàng là chuẩn bị hồ sơ chính xác và đầy đủ theo quy định tại Điều 40 Luật Công chứng 2014. Hồ sơ thông thường gồm:
Dự thảo hợp đồng vay vốn ngân hàng (theo mẫu của ngân hàng hoặc do bên vay soạn thảo);
Giấy tờ tùy thân hợp lệ của bên vay và bên cho vay (CCCD/CMND, hộ chiếu);
Giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân của bên vay (giấy đăng ký kết hôn hoặc xác nhận độc thân);
Hồ sơ pháp lý của ngân hàng (giấy phép hoạt động, giấy ủy quyền ký kết hợp đồng nếu có);
Giấy tờ về tài sản bảo đảm (nếu có thế chấp: sổ đỏ, đăng ký xe, giấy chứng nhận quyền sở hữu…).
Ví dụ thực tế: Anh Quân vay 2 tỷ đồng tại Ngân hàng X thế chấp nhà đất. Khi đến phòng công chứng, hồ sơ bị tạm dừng do thiếu giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của vợ anh. Sau khi bổ sung, hợp đồng mới được chứng nhận. Điều này cho thấy việc chuẩn bị hồ sơ kỹ càng giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh phát sinh thủ tục bổ sung.
3. Kiểm tra kỹ nội dung hợp đồng vay vốn trước khi công chứng
Theo Điều 46 Luật Công chứng 2014, công chứng viên chỉ chứng nhận khi các bên đã hiểu rõ nội dung, quyền và nghĩa vụ của mình. Người vay nên đặc biệt lưu ý các điều khoản sau:
Mức lãi suất và cách tính lãi (cố định hay thả nổi theo lãi suất thị trường);
Thời hạn vay và điều kiện gia hạn;
Biện pháp bảo đảm, xử lý tài sản thế chấp nếu bên vay vi phạm nghĩa vụ;
Phí phạt khi trả chậm, trả trước hạn hoặc vi phạm cam kết.
Ví dụ: Chị Hoa vay 700 triệu đồng, lãi suất 9%/năm cố định trong 12 tháng. Sau thời gian đó, lãi suất thả nổi theo thị trường nhưng không được ghi rõ công thức tính. Khi lãi suất tăng mạnh, chị mới biết mức lãi mới cao hơn 2,5%. Nếu chị kiểm tra kỹ và yêu cầu ghi rõ điều khoản điều chỉnh lãi suất, tranh chấp có thể tránh được.
4. Lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng uy tín và có kinh nghiệm về vay vốn ngân hàng
Theo Điều 44 Luật Công chứng 2014, người dân có thể công chứng tại bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng hợp pháp nào trên lãnh thổ Việt Nam. Tuy nhiên, kinh nghiệm thực tế cho thấy nên chọn:
Phòng công chứng hoặc văn phòng công chứng có kinh nghiệm xử lý hợp đồng tín dụng;
Có quan hệ hợp tác với ngân hàng để quy trình giải ngân diễn ra nhanh chóng;
Có đội ngũ hỗ trợ kiểm tra hồ sơ trước khi ký, giúp phát hiện sớm lỗi hoặc thiếu sót.
Ví dụ thực tế: Ngân hàng Y hợp tác với Phòng công chứng số 2 TP.HCM. Khi khách hàng đến công chứng vay vốn, hồ sơ được đối chiếu trực tiếp với hệ thống ngân hàng, giúp hoàn tất trong vòng 30 phút, thay vì 1-2 ngày như thông thường.
5. Hiểu rõ giá trị pháp lý của công chứng vay vốn ngân hàng
Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có giá trị pháp lý như sau:
Là bằng chứng xác thực về tính hợp pháp và sự tự nguyện của các bên;
Có hiệu lực thi hành, không cần chứng minh lại trước Tòa án;
Là căn cứ để ngân hàng thực hiện giải ngân hoặc xử lý tài sản bảo đảm khi bên vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ.
Ví dụ: Trong vụ án giữa Ngân hàng M và ông Năm (TP. Hà Nội, 2023), Tòa án đã căn cứ vào hợp đồng vay vốn công chứng để buộc bên vay trả nợ và cho phép xử lý tài sản thế chấp. Nếu hợp đồng chỉ có chữ ký, không công chứng, thì phải mất thêm thời gian xác minh tính hợp pháp của giao dịch.
6. Một số lỗi thường gặp khi công chứng vay vốn ngân hàng và cách khắc phục
Lỗi thường gặp
Nguyên nhân
Cách khắc phục
Sai thông tin cá nhân (họ tên, số CCCD)
Không đối chiếu kỹ giấy tờ gốc
Kiểm tra kỹ toàn bộ hồ sơ trước khi ký công chứng
Thiếu chữ ký của vợ/chồng trong tài sản chung
Tài sản thuộc sở hữu chung nhưng chỉ một bên ký
Bổ sung chữ ký hoặc văn bản ủy quyền hợp lệ
Thiếu giấy ủy quyền của người đại diện ngân hàng
Ngân hàng cử sai người ký hợp đồng
Cung cấp giấy ủy quyền đúng quy định của Luật Các tổ chức tín dụng
Bản dự thảo hợp đồng không đúng mẫu
Ngân hàng thay đổi chính sách, chưa cập nhật
Kiểm tra mẫu hợp đồng mới nhất trước khi công chứng
7. Lưu ý về chi phí công chứng vay vốn ngân hàng
Theo Thông tư 257/2016/TT-BTC (vẫn còn hiệu lực năm 2025), mức phí công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng được tính theo giá trị hợp đồng:
Dưới 50 triệu đồng: 50.000 đồng/hợp đồng;
Từ 50 triệu đến 100 triệu đồng: 100.000 đồng/hợp đồng;
Trên 100 triệu đồng: tính theo tỷ lệ phần trăm, tối đa không quá 10 triệu đồng/lần công chứng.
Ngoài ra, nếu hợp đồng có thế chấp tài sản, người dân phải nộp thêm phí công chứng hợp đồng thế chấp theo quy định riêng.
Ví dụ: Anh Hải vay 3 tỷ đồng thế chấp căn hộ, phí công chứng hợp đồng vay là 2 triệu đồng và phí công chứng hợp đồng thế chấp là 4 triệu đồng, tổng chi phí phải trả là 6 triệu đồng.
Kết luận
Việc công chứng vay vốn ngân hàng không chỉ là thủ tục pháp lý bắt buộc trong nhiều trường hợp mà còn là công cụ bảo vệ quyền lợi cho cả ngân hàng và người vay. Để quá trình công chứng diễn ra thuận lợi, người vay cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, hiểu rõ nội dung hợp đồng, chọn đúng đơn vị công chứng uy tín và kiểm tra kỹ thông tin trước khi ký. Tuân thủ các quy định tại Luật Công chứng 2014 (sửa đổi 2023) và các văn bản liên quan sẽ giúp giao dịch tín dụng được thực hiện an toàn, minh bạch và hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
