Văn bản từ chối nhận di sản công chứng có thể bị vô hiệu không?
Khi người thừa kế lập văn bản từ chối nhận di sản và đã được công chứng hợp pháp, nhiều người cho rằng văn bản này không thể bị hủy bỏ. Tuy nhiên, pháp luật vẫn có những trường hợp cụ thể cho phép tuyên bố vô hiệu văn bản từ chối nhận di sản công chứng nếu vi phạm quy định.
1. Căn cứ pháp lý về văn bản từ chối nhận di sản công chứng vô hiệu
Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ khi việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản. Theo Điều 59 Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023), văn bản công chứng chỉ có hiệu lực nếu người lập tự nguyện, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và hiểu rõ hậu quả pháp lý.
Như vậy, nếu vi phạm một trong các điều kiện trên, văn bản từ chối nhận di sản công chứng có thể bị vô hiệu theo quy định của pháp luật.
2. Các trường hợp văn bản từ chối nhận di sản công chứng vô hiệu
Một văn bản từ chối nhận di sản dù đã công chứng vẫn có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu nếu rơi vào các trường hợp sau:
Người lập văn bản không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ tại thời điểm ký.
Bị lừa dối, cưỡng ép, đe dọa trong quá trình ký văn bản.
Công chứng viên vi phạm quy trình công chứng, không xác minh ý chí thật sự.
Việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản như nợ thuế, nợ cá nhân hoặc nghĩa vụ cấp dưỡng.
Ví dụ: Bà A bị người thân gây áp lực buộc phải ký văn bản từ chối nhận căn nhà do cha mẹ để lại. Sau đó, bà A có thể yêu cầu Tòa án tuyên văn bản từ chối nhận di sản công chứng vô hiệu vì bị ép buộc khi lập.
Việc chia di sản sẽ được xác định lại theo quy định của pháp luật.
Nếu tài sản đã được chuyển dịch cho người khác, Tòa án có thể hủy giao dịch liên quan để bảo đảm quyền lợi của người bị thiệt hại.
4. Thủ tục yêu cầu tuyên vô hiệu văn bản công chứng
Người có quyền lợi liên quan có thể gửi đơn yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền tuyên văn bản công chứng vô hiệu, kèm theo các chứng cứ chứng minh việc vi phạm. Theo Điều 52 Luật Công chứng 2014, chỉ có Tòa án mới có quyền tuyên văn bản công chứng vô hiệu.
Tóm lại, văn bản từ chối nhận di sản công chứng không phải lúc nào cũng bất biến. Trong những trường hợp có căn cứ như bị ép buộc, lừa dối hoặc vi phạm quy trình công chứng, văn bản này hoàn toàn có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu. Vì vậy, khi lập văn bản từ chối nhận di sản, người thừa kế nên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, tránh tranh chấp pháp lý về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
