Mua bán xe thiếu giấy tờ công chứng: Có cách nào khắc phục?
Trong thực tế, nhiều trường hợp người dân thực hiện mua bán xe chỉ bằng giấy viết tay hoặc thậm chí giao dịch bằng lời nói, không có sự tham gia của tổ chức hành nghề công chứng hay chứng thực của cơ quan nhà nước. Điều này tiềm ẩn rủi ro pháp lý rất lớn khi sang tên hoặc xảy ra tranh chấp. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định mới nhất, hướng xử lý khi phát sinh trường hợp mua bán xe thiếu giấy tờ công chứng và cách khắc phục để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên.
1. Cơ sở pháp lý về mua bán xe thiếu giấy tờ công chứng
Một số văn bản pháp luật liên quan trực tiếp:
Bộ luật Dân sự 2015: Điều 119 quy định về hình thức giao dịch dân sự, Điều 430 và Điều 431 quy định về hợp đồng mua bán tài sản.
Luật Công chứng 2014: Điều 47, Điều 48 về công chứng hợp đồng mua bán tài sản.
Thông tư 24/2023/TT-BCA (có hiệu lực từ 15/8/2023): Quy định chi tiết về đăng ký xe, thủ tục sang tên xe.
Nghị định 23/2015/NĐ-CP: Về chứng thực hợp đồng, giao dịch.
Theo quy định, hợp đồng mua bán xe bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực thì mới có giá trị pháp lý để sang tên xe. Nếu thiếu công chứng, hợp đồng có nguy cơ bị tuyên vô hiệu theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015.
2. Rủi ro khi mua bán xe thiếu giấy tờ công chứng
Không thể thực hiện thủ tục sang tên đổi chủ tại cơ quan công an do thiếu căn cứ pháp lý.
Nguy cơ bị bên bán đòi lại xe hoặc bán cho người khác.
Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu vì vi phạm điều kiện về hình thức theo pháp luật.
Người mua có thể chịu thiệt hại về tài sản, thời gian và chi phí để khởi kiện.
Ví dụ thực tế: Anh H mua lại xe máy từ bạn bè chỉ bằng giấy viết tay. Sau một thời gian sử dụng, khi bị công an kiểm tra, anh H không thể chứng minh quyền sở hữu. Xe bị tạm giữ và anh H buộc phải liên hệ lại với bên bán để làm thủ tục công chứng, nhưng bên bán lại không hợp tác. Giao dịch rơi vào bế tắc.
3. Cách khắc phục khi đã mua bán xe thiếu giấy tờ công chứng
3.1. Thỏa thuận công chứng bổ sung
Hai bên có thể cùng đến tổ chức hành nghề công chứng để lập hợp đồng mua bán mới, có công chứng hợp pháp. Hợp đồng viết tay trước đó chỉ coi như giấy tờ chứng minh thỏa thuận, không có giá trị sang tên.
3.2. Xin xác nhận tại cơ quan công chứng hoặc UBND xã/phường
Trong trường hợp bên bán vẫn đồng ý hợp tác, hai bên có thể yêu cầu chứng thực chữ ký hoặc lập lại hợp đồng mua bán tại UBND xã/phường. Đây là một cách hợp thức hóa giao dịch đã xảy ra.
Nếu bên bán không hợp tác, người mua có thể nộp đơn ra Tòa án yêu cầu công nhận hiệu lực hợp đồng theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015. Điều kiện là hợp đồng đã được thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ (ví dụ: người mua đã trả tiền, người bán đã giao xe). Khi đó, tòa án có thể công nhận giao dịch để bảo vệ quyền lợi chính đáng.
3.4. Xin trích lục hồ sơ gốc và sang tên
Trong một số trường hợp, người mua có thể xin trích lục hồ sơ gốc tại cơ quan công an nơi xe đăng ký. Nếu đủ điều kiện, cơ quan công an sẽ cho phép sang tên, nhưng thủ tục này thường phức tạp và cần sự hợp tác từ chủ xe đứng tên trên đăng ký gốc.
4. Thủ tục chuẩn khi mua bán xe tránh thiếu giấy tờ công chứng
Chuẩn bị hồ sơ gồm: giấy đăng ký xe, giấy tờ tùy thân, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (nếu cần).
Lập hợp đồng mua bán tại văn phòng công chứng hoặc UBND cấp xã.
Nộp thuế thu nhập cá nhân (nếu là bên bán) và lệ phí trước bạ (bên mua).
Thực hiện sang tên tại cơ quan công an theo Thông tư 24/2023/TT-BCA.
>>> Xem thêm: Cách ước tính trước Phí công chứng trước khi ký hợp đồng.
5. Ví dụ minh họa cách khắc phục khi mua bán xe thiếu giấy tờ
Chị L mua ô tô từ người quen với giá 400 triệu đồng, chỉ có giấy viết tay. Sau đó, chị muốn sang tên xe nhưng cơ quan công an từ chối vì thiếu hợp đồng công chứng. Chị L đã liên hệ lại với bên bán và cùng nhau đến văn phòng công chứng lập hợp đồng hợp pháp. Sau khi hoàn tất, chị L nộp lệ phí trước bạ và đã sang tên thành công.
Trường hợp này cho thấy, mua bán xe thiếu công chứng hoàn toàn có thể khắc phục nếu hai bên thiện chí hợp tác. Ngược lại, nếu một bên cố tình không hợp tác, người mua có thể phải khởi kiện ra tòa để được công nhận quyền lợi.
6. Lưu ý quan trọng khi mua bán xe thiếu giấy tờ
Không nên mua bán xe chỉ bằng giấy viết tay, vì hợp đồng không có giá trị pháp lý.
Cần kiểm tra kỹ tình trạng pháp lý của xe, tránh mua xe đang bị thế chấp, tranh chấp.
Luôn thực hiện công chứng hoặc chứng thực hợp đồng mua bán xe để đảm bảo sang tên đúng quy định.
Lưu giữ hợp đồng, hóa đơn và biên lai thuế phí để làm căn cứ khi cần.
Trường hợp mua bán xe thiếu công chứng thường dẫn đến nhiều rủi ro và khó khăn khi sang tên hoặc xảy ra tranh chấp. Tuy nhiên, vẫn có thể khắc phục bằng cách lập hợp đồng công chứng bổ sung, chứng thực chữ ký, hoặc yêu cầu Tòa án công nhận giao dịch. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp, người dân nên thực hiện đúng thủ tục công chứng, chứng thực ngay từ đầu theo quy định mới nhất.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
