Ủy quyền đại diện trong tố tụng: Quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng
Trong quá trình tham gia các vụ án dân sự, hành chính hay kinh tế, ủy quyền đại diện tố tụng là một giải pháp hữu hiệu giúp đương sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết khái niệm, cơ sở pháp lý, hình thức ủy quyền và ví dụ thực tế để bạn đọc hiểu rõ hơn về quy trình và quy định liên quan.
>>> Xem thêm: Mẫu hợp đồng ủy quyền chuẩn, đầy đủ và dễ hiểu nhất cho mọi đối tượng.
1. Khái niệm ủy quyền đại diện tố tụng
Ủy quyền đại diện tố tụng là việc một người (gọi là bên ủy quyền) giao cho người khác (gọi là bên được ủy quyền) thay mặt mình tham gia tố tụng trong một hoặc nhiều giai đoạn của quá trình xét xử, theo quy định của pháp luật.
>>> Xem thêm: Làm thế nào để cải cách hoạt động của các văn phòng công chứng theo hướng số hóa và minh bạch?
2. Căn cứ pháp lý về ủy quyền đại diện tố tụng
Các quy định liên quan được quy định cụ thể tại:
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Điều 85 đến Điều 90
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 562 đến Điều 588 quy định về hợp đồng ủy quyền
Luật Công chứng 2014, Điều 42 về công chứng hợp đồng ủy quyền
Một số hướng dẫn tại Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC
3. Hình thức và nội dung ủy quyền đại diện tố tụng
3.1. Hình thức ủy quyền hợp pháp
Theo Điều 85 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người đại diện theo ủy quyền phải có văn bản ủy quyền hợp pháp, có thể được xác lập qua:
Hợp đồng ủy quyền có công chứng, chứng thực
Giấy ủy quyền được xác nhận tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền
Văn bản ủy quyền lập tại trụ sở Tòa án (trong một số trường hợp đặc biệt, ví dụ đương sự không thể di chuyển)
>>> Xem thêm: Hợp đồng ủy quyền cá nhân và doanh nghiệp khác nhau thế nào?
3.2. Nội dung văn bản ủy quyền
Văn bản ủy quyền cần ghi rõ:
Thông tin người ủy quyền và người được ủy quyền
Phạm vi, quyền hạn, thời hạn đại diện
Vụ việc cụ thể và Tòa án có thẩm quyền
Chữ ký của hai bên và xác nhận của cơ quan công chứng hoặc có giá trị pháp lý tương đương
4. Ai có thể làm người đại diện theo ủy quyền trong tố tụng?
Theo Điều 86 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:
Cá nhân: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
Luật sư: Đại diện theo sự ủy quyền và hành nghề theo Luật Luật sư
Tổ chức hành nghề luật sư, trợ giúp viên pháp lý: Có giấy phép hoạt động hợp pháp
Thành viên gia đình, người thân thích: Nếu được ủy quyền hợp lệ
>>> Xem thêm: Thủ tục làm sổ đỏ cho đất thừa kế có gì khác so với đất mua bán?
5. Lợi ích và rủi ro của việc ủy quyền đại diện tố tụng
5.1. Lợi ích
Tiết kiệm thời gian và công sức cho đương sự
Tận dụng chuyên môn của luật sư, người có kinh nghiệm pháp lý
Tăng tính chủ động trong xử lý vụ án
5.2. Rủi ro
Đại diện sai phạm hoặc vượt quá phạm vi ủy quyền
Văn bản ủy quyền không hợp lệ có thể dẫn đến bị Tòa án bác bỏ
Không rõ ràng về quyền hạn dễ phát sinh tranh chấp
6. Ví dụ minh họa thực tế
Tình huống: Ông A sống ở TP.HCM nhưng đang làm việc tại Nhật Bản, không thể tham gia phiên tòa tranh chấp đất đai tại Việt Nam. Ông A lập hợp đồng ủy quyền cho chị gái là bà B thay mặt tham gia tố tụng tại TAND huyện X. Hợp đồng ủy quyền được lập tại Đại sứ quán Việt Nam tại Tokyo và gửi về Việt Nam, được dịch công chứng và nộp cho Tòa.
Kết quả: Tòa án chấp nhận tư cách đại diện hợp pháp của bà B. Vụ án được giải quyết theo đúng trình tự, và quyền lợi của ông A được bảo vệ hợp pháp.
>>> Xem thêm: Cơ quan nào có thẩm quyền ra quyết định ngăn chặn giao dịch đất đai và quy trình thực hiện ra sao?
Việc thực hiện ủy quyền đại diện tố tụng là một công cụ pháp lý hiệu quả nếu được thực hiện đúng quy định. Để tránh rủi ro, đương sự cần chuẩn bị đầy đủ văn bản hợp lệ và lựa chọn người đại diện đáng tin cậy, có hiểu biết pháp luật.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
