Có được khiếu nại khi bị từ chối công chứng?

Trong quá trình thực hiện các giao dịch dân sự, việc công chứng là bước quan trọng để đảm bảo hợp đồng, di chúc hay giấy tờ pháp lý có hiệu lực. Tuy nhiên, không phải lúc nào yêu cầu công chứng cũng được chấp nhận, và công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu phát hiện hồ sơ, hợp đồng hoặc giao dịch không đáp ứng điều kiện pháp luật. Vậy trong trường hợp bị từ chối, người dân có quyền khiếu nại từ chối công chứng hay không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết theo căn cứ pháp lý, nguyên nhân, quy trình và ví dụ minh họa thực tế.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói tại văn phòng công chứng uy tín, giá hợp lý

⚖️ Căn cứ pháp lý về khiếu nại từ chối công chứng

Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2024):
- Điều 5: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu hồ sơ, giao dịch vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội.
- Điều 39: Khi từ chối, công chứng viên phải lập văn bản nêu rõ lý do.
- Điều 40: Người yêu cầu công chứng phải cung cấp hồ sơ hợp pháp.
Nghị định 23/2015/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Công chứng về trách nhiệm công chứng viên trong việc từ chối công chứng và giải quyết khiếu nại.
Bộ luật Tố tụng hành chính 2015: Người dân có quyền khởi kiện quyết định hành chính nếu thấy việc từ chối công chứng là trái pháp luật.

❌ Nguyên nhân phổ biến dẫn đến từ chối công chứng bị khiếu nại

Các lý do thường gặp mà công chứng viên từ chối:

Hồ sơ chưa đầy đủ hoặc không hợp pháp
- Thiếu giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD/Hộ chiếu).
- Thiếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản khác.
Hợp đồng hoặc giao dịch vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội
- Nội dung trái pháp luật (ví dụ: giao dịch bắt buộc thực hiện hành vi trái pháp luật).
- Điều khoản bất hợp pháp hoặc trốn thuế.
Người tham gia không đủ năng lực hành vi dân sự
- Người chưa đủ 18 tuổi.
- Người mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Tài sản đang tranh chấp hoặc bị hạn chế giao dịch
- Nhà đất, xe, cổ phần đang tranh chấp hoặc kê biên.
Hồ sơ giả mạo hoặc không xác thực
- Sổ đỏ, giấy tờ bị tẩy xóa hoặc giả mạo.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói: Giải pháp tối ưu cho người bận rộn

📌 Khi nào được khiếu nại từ chối công chứng?

Theo Điều 39 Luật Công chứng 2014, người yêu cầu công chứng có quyền khiếu nại khi:

Văn bản từ chối không nêu rõ lý do.
Việc từ chối không dựa trên căn cứ pháp luật.
Công chứng viên có hành vi trái thẩm quyền.

Xem thêm: Ban quản lý chung cư có quyền gì? Do ai bầu ra?

👉 Ví dụ minh họa: Ông A nộp hợp đồng mua bán đất hợp pháp nhưng công chứng viên từ chối mà không nêu lý do. Ông A có quyền khiếu nại đến Trưởng phòng công chứng hoặc Sở Tư pháp.

📝 Quy trình khiếu nại từ chối công chứng

1. Khiếu nại trực tiếp tại văn phòng công chứng

Nộp đơn khiếu nại đến Trưởng phòng công chứng.
Trưởng phòng phải xem xét, giải quyết và trả lời bằng văn bản trong 15 ngày làm việc.

2. Khiếu nại đến Sở Tư pháp

Nếu không đồng ý với kết quả tại phòng công chứng, người khiếu nại gửi đơn đến Sở Tư pháp nơi phòng công chứng hoạt động.
Sở Tư pháp sẽ xem xét và ra quyết định giải quyết khiếu nại trong 30 ngày.

3. Khởi kiện tại Tòa án hành chính

Nếu thấy quyết định từ chối trái pháp luật, người dân có quyền khởi kiện tại Tòa án hành chính theo Bộ luật Tố tụng hành chính 2015.
Tòa án sẽ xem xét tính hợp pháp và quyền lợi hợp pháp của người yêu cầu công chứng.

>>> Xem thêm: Thời gian xử lý thủ tục công chứng trung bình là bao lâu tại Hà Nội?

✅ Lưu ý để tránh phải khiếu nại khi bị từ chối công chứng

📌 Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý: CMND/CCCD, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản.
📌 Đảm bảo hợp đồng, giao dịch không vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội.
📌 Người tham gia giao dịch đủ năng lực hành vi dân sự.
📌 Lưu giữ văn bản từ chối công chứng để làm căn cứ khiếu nại hoặc khởi kiện.
📌 Tham khảo luật sư nếu cần hỗ trợ về pháp lý trước khi nộp hồ sơ.

>>> Xem thêm: Hợp đồng ở nhờ khi chủ nhà qua đời: Quyền và nghĩa vụ của người thừa kế

>>> Xem thêm: Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

🎯 Kết luận

Việc từ chối công chứng là quyền và trách nhiệm của công chứng viên nhằm đảm bảo giao dịch hợp pháp, minh bạch. Tuy nhiên, người dân có quyền khiếu nại từ chối công chứng nếu thấy việc từ chối là trái pháp luật hoặc không có căn cứ.

Xem thêm: Từ chối công chứng hợp đồng thuê nhà: Vì sao và cách xử lý?

Hiểu rõ nguyên nhân từ chối và quy trình khiếu nại sẽ giúp người dân:

Bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Tránh mất thời gian, chi phí khi hồ sơ bị từ chối.
Đảm bảo giao dịch dân sự, bất động sản diễn ra thuận lợi và hợp pháp.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.